افتخارات عظیم و با­شکوه تاریخ تمدن و فرهنگ ایران زمین، بیانگر وجود مراکز دانش در انواع علوم بوده است. مراکز برجسته علمی همچون دانشگاه جندی شاپور در استان خوزستان که در سال پانصد و سی میلادی تأسیس یافت، دلیلی براین مدعاست. پس از پیروزی ایرانیان بر امپراطور روم، یکی از پادشاهان ساسانی(شاپوراول) دستور بنای شهر جندی شاپور را در 18 کیلومتری جنوب غرب دزفول صادر کرد. وی بر این شهر نام بهاندیو یعنی بهتر از انطاکیه (پایتخت روم شرقی) را نهاد. سپس در این شهر، دانشگاهی به همین نام تأسیس گردید. درآن ایام علوم مختلفی ازجمله پزشکی، فلسفه، الهیات، ریاضیات، موسیقی، کشورداری و کشاورزی دراین دانشگاه تدریس می­شد. بر این اساس گفته می-شود که دانشکده­ی پزشکی دانشگاه جندی شاپور به عنوان یکی از قدیمی­ترین دانشکده­های پزشکی جهان مطرح بوده است و دانشمندان زیادی از ملیت­های ایرانی و هندی درآن تدریس می­کرده­اند و توسط آنان چندین کتاب پزشکی به زبان پهلوی ترجمه گردیده است.

پس ازآن دوره­ی چشمگیر، حیات دوباره دانشگاه از سال 1334 هجری شمسی با ایجاد دانشکده کشاورزی و پذیرش 40 دانشجو در دوره جدید آغاز شد. سپس در سال 1335 مقدمات ایجاد دانشکده پزشکی فراهم آمد و به­تدریج سایر دانشکده­ها از آن پس فعال شدند. تا قبل از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در سال 1357 این دانشگاه نزدیک به 4 هزار دانشجوی مشغول به تحصیل در 40 رشته تحصیلی در مقطع لیسانس و 17 رشته تحصیلی در مقطع فوق لیسانس داشته است. پس از انقلاب و در دوران جنگ تحمیلی این دانشگاه یکی از پایگاه­های اصلی رزمندگان اسلام در دفاع مقدس به شمار می­رفت و مقر اصلی شهید دکتر چمران بود. پس از به شهادت رسیدن این سردار بزرگ و به پاس بزرگداشت نام و خاطره آن مرد، نام دانشگاه جندی شاپور به دانشگاه شهید چمران اهواز تغییر یافت.

هم اکنون دانشگاه شهید چمران دارای 17 دانشکده مصوب و ۱ پردیس صنعتی، با 69 گروه آموزشی می باشد که شامل 25 گروه علوم انسانی، 10 گروه علوم پایه،  12 گروه علوم فنی و مهندسی، 15 گروه علوم کشاورزی و دامپزشکی و 7 گروه هنرمی باشد. این گروه ها مجموعاً شامل 2 رشته در مقطع کارشناسی ناپیوسته، 53رشته در مقطع کارشناسی پیوسته، 221 رشته در مقطع کارشناسی ارشد، 131 رشته در مقطع دکتری تخصصی و 1 رشته در مقطع دکتری حرفه ای هستند. از این تعداد،  48 رشته در مقطع کارشناسی ارشد و 34 رشته در مقطع دکترای تخصصی مربوط به پردیس دانشگاهی و ۴ رشته در مقطع کارشناسی ارشد مربوط به دوره های الکترونیکی(مجازی) می باشد.

95 درصد از 602 عضو هیات علمی دانشگاه دارای رتبه استادیاری و بالاتر می باشند و بیش از 5000 نفر دانشجوی تحصیلات تکمیلی در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند.