یادداشتی از دکتر زرگر؛ اختلال اضطراب بیماری (خود بیمار انگاری) در شرایط انتشار ویروس کرونا

دکتر یداله زرگر عضو هیات علمی و هسته مشاوره فرهنگی و اجتماعی ستاد مبارزه با بیماری کرونا دانشگاه شهید چمران اهواز در یادداشتی به بررسی اختلال اضطراب بیماری (خود بیمار انگاری) در شرایط انتشار ویروس کرونا پرداخت.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، در این یادداشت آمده است:

این اختلال در واقع هراس از احتمال بیمار بودن است. فرد مبتلا به این اختلال مشغولیت فکری مداوم به داشتن یا احتمال ابتلا به یک بیماری طبی جدی تشخیص داده نشده را دارد. هیچ گونه علامت وجود ندارد یا اگر وجود دارد شدت آن بسیار اندک است. اگر یک عارضه پزشکی دیگر وجود داشته باشد یا احتمال به وجود آمدن یک عارضه پزشکی بسیار زیاد باشد (مثال، سابقه بیماری در بسیاری از اعضای خانواده و یا شیوع ویروس کرونا) اشتغال ذهنی فرد به طور آشکار افراطی یا نامتناسب با شدت بیماری یا احتمال آن است.

اگر اضطراب و نگرانی عملکرد فرد را مختل نکند، یک اضطراب عادی محسوب می شود. بخصوص در شرایط انتشار ویروس کرونا اغلب افراد کم و بیش دچار نگرانی از ابتلا به این بیماری می شوند. اما اگر اضطراب شدید و ادامه دار باشد و باعث اختلال در عملکرد فرد شود از جمله اشکال در تمرکز، بیقراری، خلق نامنظم، کیفیت پایین خواب، اشکال در اشتها و سیستم گوارشی شود، می توان گفت احتمالا فرد دچار "اختلال اضطراب بیماری" شده است.

ممکن است بسیاری از افراد گاهی احساس کنند که مبادا دچار ویروس کرونا شده باشند. در مقایسه با حالت عادی گستره این فکر خیلی بیشتر است که عادی بنظر می رسد. اینکه یک نفر نگران مبتلا به ویروس باشد به معنای خود بیمار انگاری و اختلال اضطراب بیماری نیست. در شرایط کرونایی افراد به علایم گذرای خود همچون تک سرفه و گلودرد حساس تر می شوند.

کسانی که دچار اضطراب هستند (یا مضطرب نیستند)، توصیه های پزشکی را مدنظر قرار دهند و در منزل یا مکان های خلوت و مطمئن فعالیت بدنی داشته باشند چراکه می تواند اضطراب را کنترل کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. همچنین مصرف شیرینی ها را به حداقل برسانند چون سیستم ایمنی را ضعیف می کند. در پژوهش های آزمایشگاهی نشان داده شده است افراد در شرایط پر استرس خوردن شیرینی، چربی و غذاهای شور را افزایش می دهند، که توجه به تغذیه سالم در این شرایط اهمیت بیشتری دارد.

مطالعه، گفتگو، بازی و شوخی اعضای خانواده با یکدیگر، می تواند در کنترل اضطراب تاثیرگذار باشد. افرادی که دچار اضطراب هستند بهتر است با دیگر افراد خانواده یا دوستان درباره اضطراب خود صحبت کنند (هرچند مراقب ابراز ترس و اضطراب در حضور کودکان باشند زیرا ممکن اثرات مخربی بر آنها بگذارد). بهتر است افراد از فضای مجازی کمتر استفاده کنند، اخبار غیر مستند را دنبال نکنند زیرا این عوامل باعث افزایش اضطراب می شود. در صورتی استرس، موجب تضعیف سیستم ایمنی افراد می شود که عامل استرس زا طولانی مدت باشد، ادراک تهدید شدیدتر باشد، حس کنترل، تاب آوری، خوش بینی، هوش هیجانی و حمایت اجتماعی کمتر باشد. اما در شرایط عکس عوامل گفته شده استرس آسیب زا نیست. همچنین در صورت تدوام اضطراب شدید مشاوره تلفنی با روانشناس توصیه می شود.