طراحی هدفمند پپتید مهارکننده‌ی آنزیم پروتئاز کویید-19 با استفاده از مهارکننده‌های حشرات و گیاهان

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز از اجرای مطالعات طراحی هدفمند پپتید مهارکننده‌ی آنزیم پروتئاز اصلی کویید-19 با استفاده از مهارکننده‌های حشرات و گیاهان در این دانشگاه خبر داد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر سید علی همتی عضو گروه گیاه‌پزشکی دانشکده کشاورزی بیان کرد: کروناویروس‌ها، ویروس‌های آلوده‌کننده سیستم تنفسی انسان و حیوانات است و بیماری‌هایی از قبیل سرماخوردگی معمولی تا بیماری‌های تنفسی حاد را ایجاد می‌کند.

وی افزود: تاکنون هفت گونه کروناویروس عفونت‌زا در انسان ردیابی شده است که آخرین مورد آن کروناویروس عامل COVID-19 است که در اثر گسترش این ویروس در بیش از 200 کشور جهان بیش از 11 میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه تا امروز هیچ گزینه درمانی مؤثری برای این بیماری ارائه نشده است، گفت: یکی از رویکردهای مؤثر در روند کشف سریع ترکیبات مطلوب برای درمان این بیماری، بررسی اثر مهارکننده‌های پروتئازی مختلف با منشأ طبیعی بر روی فعالیت آنزیم پروتئاز اصلی کروناویروس-که نقش اساسی در تکثیر و عفونت‏زایی ویروس دارد- است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، ادامه داد: بر این اساس با استفاده از مطالعات محاسباتی اثرات و توان مهارکننده‏های حشرات و گیاهان برای مهار آنزیم پروتئاز اصلی ویروس کرونا در این دانشگاه بررسی شد و در گام نخست کار غربالگری میان مهارکننده‏های متعدد با استفاده از سرورها و نرم‏افزارهای تخصصی آغاز شد تا با دستیابی به گزینه‌ی مناسب، طراحی پپتید مهارکننده با کارآیی مطلوب صورت پذیرد.

همتی ادامه داد: پس از غربالگری‌ توانستیم با توجه به پنج گزینه‌ی مطلوب شامل مهارکننده‏های پروتئازی برگرفته از حشرات ملخ مهاجر، کرم غوزه‌ی پنبه و شب‌پره‌ی هندی و همچنین گیاهان سیب‌زمینی شیرین و سیب‌زمینی، با استفاده از وب‏سایت‏های مربوط و بر اساس اختلاف سطوح در دسترس اسیدآمینه‏های جایگاه عملکردی آنزیم پروتئاز اصلی کروناویروس در میان‏کنش با مهارکننده‏های مذکور، پپتیدهای مهارکننده طراحی کنیم.

وی افزود: در گام بعد، توانمندی پپتیدهای طراحی‌شده به عنوان مهارکننده‏های مختلف در میان‏کنش با جایگاه عملکردی آنزیم پروتئاز اصلی بیمارگر با استفاده از شبیه‏سازی داکینگ مولکولی بررسی شد. بر اساس این نتایج، روشن شد که پپتید مهارکننده‌ی حاصل از سیب‌زمینی شیرین و کرم غوزه‏ی پنبه دارای مطلوبترین ویژگی‏ها شامل بهترین امتیاز داکینگ، کمترین مقدار Z-score، کمترین میزان تغییرات RMSD و منفی‏ترین انرژی پیوند کل در میان‏کنش با جایگاه عملکردی آنزیم پروتئاز اصلی عامل COVID-19 هستند و درنتیجه قادر به توقف فرآیند بیماری‌زایی ویروس خواهند بود که می‌توانند به‌عنوان گزینه‏های مناسب برای سنتز و بررسی‏های آزمایشگاهی و بالینی بیشتر، معرفی شوند.

این عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه این پژوهش با همکاری دکتر سعید تابعین از همکاران گروه گیاه‏پزشکی صورت پذیرفته و نتایج جامع این پژوهش در آینده به صورت مقاله‏ منتشر خواهد شد، افزود: تاکنون پژوهشی در زمینه به کارگیری مهارکننده‏های طبیعی مشتق از حشرات به منظور کنترل این بیماری انجام‌ نشده است که امیدواریم نتایج این پژوهش بتواند در کشف و توسعه‌ی داروهای مناسب برای درمان بیماری کرونا سودمند باشد.