سرمایه اجتماعی ایران و جهان اسلام - دانشگاه شهید چمران اهواز

راز محبوبیت شهید سلیمانی در بین مردم ایران و منطقه و در کنار مردم بودن، صرفنظر از دین، مذهب، رنگ و نژاد بود. مردم خوزستان در تمام دوران جنگ تحمیلی سردار سلیمانی و البته سردار سلیمانیها را در کنار خود داشتند و طبیعی بود که در سیل ٩٨ خوزستان نیز شهید پرافتخار سردار سلیمانی را در کنار خود داشته باشند. سردار سلیمانی بهتر از هر کس دیگری میدانست که مردم خوزستان چه فداکاریها و ازخودگذشتگیهایی در دوران دفاع مقدس از خود نشان دادهاند و چه مصائب و مصیبتهایی که از متجاوزان به خوزستان و ایران دیدهاند.
سردار سلیمانی بهخوبی میدانست که کی و کجا باید حضور داشته باشد. اگر مردم خوزستان سردار سلیمانی را در سیل ٩٨ در کنار خود نمیدیدند، تعجب میکردند؛ اما سردار سلیمانی همان بود که باید میبود. اگر نگوییم در مردمداری و با مردم بودن بینظیر بود یقیناً و بدون هیچ اغراقی کمنظیر بود. یادش همواره در دل مردم ایران منطقه و بخصوص مردم خوزستان زنده است و زنده خواهد ماند. افسوس که این سرمایه اجتماعی را زود از دست دادیم.
حاج قاسم سلیمانی البته یک سرمایه اجتماعی برای مردم خوزستان بودند. ایشان با همه مسئولیت سنگینی که در حوزه نظامی برونمرزی داشت، در بحران سیل به خوزستان تشریف آورد و شخصاً پیگیر مسائل سیلزدگان شد. این تعبیر که ایشان جزو سرمایههای اجتماعی ایران بود، حقیقتاً تعبیر رسا و گویایی است و با وجوه شخصیتی ایشان بسیار همخوانی داشت.
به نظرم آن شهید بزرگوار، نهتنها سرمایهای اجتماعی برای ایران، بلکه یکی از سرمایههای مهم جهان اسلام و جریان مقاومت هم بود و نباید آن شخصیت بزرگ و کارساز را در محدوده یک اقلیم خاص محصور کنیم.
سردار شهید سلیمانی در طول جنگ تحمیلی و سالهای دفاع مقدس با مردم خوزستان گره خورد و این گرهخوردگی عاطفی تا زمان شهادت ایشان تداوم داشت. ایشان رشادتها و دلاوریها و جانفشانیهای همه اقوام خوزستان را از نزدیک لمس کرد. عشق و علاقه و دلبستگی مردم خوزستان به ایران و اسلام را به عینه دید.
در عین حال، با مرارتهای عمیق مردم خوزستان در طول هشت سال دفاع مقدس آشنا بود. به همین علت، رابطه ایشان با مردم رنجدیده خوزستان قطع نشد و با دیده احترام و تکریم به این مردم نگاه میکرد. مردم هم صمیمیت و صفای این نگاه انسانی و مسئولانه را دریافته بودند و به این شهید بزرگوار عشق و علاقهای صادقانه داشتند. حضور تاریخی اقوام گوناگون شهرهای مختلف خوزستان در تشییع پیکر پاک آن سردار، نمودار آمیختگی عاطفی و عاشقانه اهالی شریف خوزستان با آن قهرمان و سرمایهی ارزشمند ملی بود.
ایشان البته نگاهی جهانشمول و انسانی داشت و هر انسانی، فارغ از نژاد و مذهب و زبان و ملیت برای او حرمت داشت. راز تلاشهای جانفرسای برای کاهش آلام مردم منطقه که مجموعهای از نژادها و ادیان و مذاهب گوناگون است، در همین نگاه مسئولانه و الهی به انسانها نهفته بود.
بخشی از علاقه او به مردم خوزستان هم در همین نگاه نهفته بود. شاید یکی از کسانی که مرارتهای مقاومت هشتساله خوزستانیها را در دفاع مقدس و محرومیتهای سالهای پس از آن و کوتاهیها در احقاق حق مردم خوزستان را برای بازسازی و توسعه متوازن منطقه، توأمان دریافته بود، شخص سردار سلیمانی بود.