زبان فارسی با 12 قرن پشتوانه، غنی‌ترین زبان موجود در جهان است

دبیر علمی پانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، گفت: زبان فارسی با حدود 12 قرن پشتوانه‌ی آثار ادبی، تاریخی، علمی، دینی و فلسفی، از غنی‌ترین زبان‌های موجود در جهان است و این سخن را انبوه کتاب‌های ادبی و غیرادبی در موضوعات گوناگون اثبات می‌کند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر منوچهر جوکار امروز سه‌شنبه 28 بهمن‌ماه در آیین گشایش پانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن زبان و ادب فارسی که در دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه برگزار شد، بیان کرد: زبان یکی از پیچیده‌ترین پدیده‌های جهان هستی است و اساساً به انسان اختصاص ندارد؛ از این منظر می‌توان قول معروف اهل منطق را که زبان را منحصر در قوه‌ی ناطقه و نیروی گفتار می‌دانستند، به چالش کشید.

وی افزود: گو اینکه زبان، اساسی‌ترین وسیله‌ی ارتباطی همه‌ی مخلوقات است و از دیدگاه نشانه‌شناسی، همه‌ی اشیا و پدیده‌ها می‌توانند در حکم الفبایی زبان برای ایجاد ارتباط به شمار آیند. با این همه زبان در معنای عرفی و حتی عملی‌اش، موجودیت خود را مرهون حرف و گفت و صوت است و تا نوشته نشود و به گفتار درنیاید، زبان انگاشته نمی‌شود.

رئیس شعبه‌ی خوزستان انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، ادامه داد: از همین رهگذر است که ادبیات هر زبان شکل می‌گیرد و در واقع آثار ادبی، به زبان موجودیت و هویت و مانایی می‌بخشد.

جوکار، عنوان کرد: یک خطای رایج وجود دارد که می‌گوید «زبان فارسی‌زبان شعر و فرهنگ است» و بر همین مبنا برخی از ناآگاهان در کنار بعضی بدخواهان، نتیجه می‌گیرند که این زبان، ظرفیت پرداختن به موضوعات علمی و دانش‌های روز بشری را ندارد و بعد نتیجه‌ی دومی را به دست می‌دهند که بهتر است در مجامع علمی و دانشگاهی و طرح مباحث نو از زبان‌های بین‌المللی استفاده شود؛ و گاه حتی افتخار می‌کنند که همایش‌ها را به زبانی جز زبان فارسی برگزار می‌کنند.

وی، گفت: گاهی باید در دانشگاه‌های کشور نیز از توانایی، اعتبار و اهمیت زبان فارسی در مقابل زبان‌های دیگر، دفاع کرد! این گروه در واقع به ناتوانی خود در زبان فارسی اذعان نموده و فراموش کرده‌اند که ملیت خویش را نیز نادانسته بی‌اعتبار ساخته‌اند، چرا که مهم‌ترین رکن ملیت مردم هر کشور، زبان اوست و کسی که چنین نگاهی به زبان فارسی دارد عملاً به ستیز با هویت ملی خود کمر بسته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، بیان کرد: زبان فارسی، زبان فرهنگ و ذوق و زایش هنر و حکمت و معرفت است و این را شاهنامه و غزل‌های سعدی و حافظ و دیوان شمس و مثنوی مولانا و کلیله‌ودمنه و قابوس‌نامه و اسرار التوحید و تذکره الاولیا و صدها نام بلند دیگر ثابت می‌کند. اما آیا چنین زبانی نمی‌تواند گنجایش بیان علوم دیگر را داشته باشد؟ مگر در روزگار فردوس و سعدی و حافظ و دیگر بزرگان هنر ادب و فرهنگ ما، علوم دیگر از قبیل فلسفه و ستاره‌شناسی و پزشکی و ریاضیات و غیر آن در ظرف همین زبان فارسی تولید و عرضه نشده است؟

جوکار تأکید کرد: هشدارهای پی‌درپی مقام معظم رهبری برای کاربرد زبان فارسی به‌عنوان زبان علم و لزوم مراقبت از زبان فارسی و بیم و نگرانی ایشان از فرسوده‌شدن این زبان، واقع‌بینانه، دلسوزانه، شنیدنی و درخور به کار بستن است. برای تحقق این منظور البته همه کاربران فارسی باید عزمی جدی داشته باشند؛ یکی از راه‌های آن خصوصاً در دانشگاه‌ها و نشست‌های علمی و تولید مقالات و آثار پژوهشی، استفاده حداکثری زبان فارسی در سخنران‌ها و میزگردها و وب‌نشست‌ها و چاپ و انتشار مجلات غیرادبی و غیر علوم انسانی به زبان فارسی و امتیاز و اهمیت دادن به چنین تولیداتی است و تحقق این‌همه، بازنگری در برخی از آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های موجود در زمینه‌ی ارتقای علمی دانشگاه‌ها را می‌طلبد.

دبیر علمی پانزدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارس، خاطرنشان کرد: هرگز با دانستن و کاربرد زبان خارجی از هر نوعش، مخالفتی نداریم، ولی نباید در پژوهش‌ها و امتیازدهی و ارزش‌گذاری بر آن‌ها، طوری با بی‌توجهی با زبان فارسی رفتار کرد که عملاً پژوهشگران ما خود را در کشور خود، مستعمره‌ی زبان خارجی احساس کنند و دریابند که برای دیده شدن و محقق نمونه بودن باید بیش از توجه به زبان ملی، به زبان بیگانه مقاله و کتاب بنویسند و سخنرانی کنند. هیچ کشوری چنین رفتاری با زبان ملی خود نمی‌کند.

جوکار، افزود: انجمن زبان و ادب فارسی، با مأموریت‌های مهمی درباره‌ی حفظ، تقویت، گسترش و پاسداشت زبان و ادب فارسی و از جمله بالا بردن جایگاه و استوار کردن بنیان‌های علمی این زبان و پاسخگویی به نیازهای جامعه در سطح ملی و بین‌المللی، نزدیک به نیم‌قرن به پایمردی گروهی از برجسته‌ترین ادیبان و زبان‌شناسان و ایران‌شناسان و در رأس آن‌ها استاد علامه، دکتر «مهدی محقق»، راه‌اندازی و با همت و مشارکت علاقه‌مندان پرشمار زبان و ادب فارسی، کوشیده است چراغ همدلی و حمایت از این زبان را فروزان نگه‌دارد و در این راه طولانی با همه‌ی دشواری‌ها و بی‌مهری‌ها، به لطف خدا و کوشش دوستداران این زبان نجیب و ریشه‌دار، کامیابی‌ها داشته است.

وی، ادامه داد: برپایی نشست‌های بسیار در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی و 14 گردهمایی پی‌درپی در طول سال‌های پس از انقلاب، نشانگر این کوشش پیوسته و ثمربخش است و اینک پانزدهمین گردهمایی انجمن در استان خوزستان و دانشگاه شهید چمران اهواز، برگزار می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، با اشاره به همه‌گیری ویروس کرونا، خاطرنشان کرد: با وجود وضعیت ایجادشده 270 مقاله به دبیرخانه گردهمایی فرستاده ‌شده است که از این میان 21 مقاله از 12 کشور خارجی و 172 مقاله داخلی با نظر داوران پذیرفته ‌شده است که از این تعداد 112 مقاله فرصت سخنرانی و چاپ در مجموعه‌ی مقالات گردهمایی را به دست آورده و 60 مقاله نیز تنها فرصت چاپ پیدا کرده است.

جوکار، اضافه کرد: این گردهمایی از امروز 28 بهمن‌ماه در بستر فضای مجازی برگزار می‌شود و شامل 16 نشست علمی (14 نشست تخصصی در موضوعات مختلف و دو نشست عمومی) است؛ برگزاری شش کارگاه تخصصی، یک میزگرد با موضوع بررسی مشکلات مجلات علمی و پژوهشی با حضور سردبیران چهار نشریه از دانشگاه‌های کشور، تجلیل از سه نشریه‌ی فارسی علمی غیر علوم انسانی برای توجه به استفاده از زبان فارسی و انتخاب رساله‌ی برتر دکتری زبان و ادبیات فارسی به نام «جایزه‌ی استاد دکتر مهدی محقق» از دیگر بخش‌های گردهمایی است.

وی در پایان گفت: در پانزدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی به استان خوزستان توجه ویژه‌ای شده است و در این زمینه چهار سخنرانی از چهره‌های نامدار زبان و ادبیات فارسی این استان، تجلیل از چهره‌ی برجسته‌ی ادبی خوزستان در حوزه‌ی ترجمه، پژوهش ادبی، نویسندگی و شاعری، ادبیات پایداری در استان با تأکید بر دفاع مقدس، انجام می‌شود.