دکتر محمود شفاعی‌بجستان: پژوهش محور فعالیت‌های جوامع توسعه یافته

دکتر محمود شفاعی‌بجستان عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز در یادداشتی به این مساله پرداخت که چگونه پژوهش می‌تواند محور فعالیت‌های جوامع توسعه‌یافته باشد.

در این یادداشت آمده است:

پژوهش یکی از محورهای مهم فعالیت جوامع توسعه‌یافته است که منجر به پیشرفت، خودکفائی، استقلال واقعی و رفاه عمومی می­شود. پژوهش بدون تردید نیروی محرک توسعه در همه حوزه­ها است و باوجود اذعان همه‌ی مسوولان کشور به اهمیت پژوهش، این حوزه در عمل مورد توجه قرار نگرفته است. اولین نیاز پژوهش وجود نیروی محقق و سپس اعتبارات و ساختار بدون پیچیدگی­های بوروکراسی است.

دانشگاه­ها از جمله مراکزی هستند که با داشتن محقق، امکانات و ساختار لازم می­توانند در خدمت پژوهش  برای توسعه کشور باشند ولی متاسفانه به‌دلیل گسست، بین بخش اجرا و دانشگاه چنین شرایطی هنوز فراهم نشده است؛ هفته‌ی پژوهش در درجه نخست فرصت مغتنمی را فراهم می‌کند تا ارتباط بین جامعه، دانشگاه‎ها، دستگاه‎های پژوهشی و اجرایی ارتقا یابد.

علاوه بر این، ساختار موجود در دانشگاه­های ایران آموزش‌محور است و هرچند که پویایی و بخش مهمی از وظایف اعضای هیئت علمی باید انجام پژوهش در راستای توسعه‌ی همه جانبه از جمله آموزش باشد ولی به‌دلیل مقررات و آیین‌نامه­‌های بالادستی و ساختار اداری پیچیده، فعالیت پژوهشی بسیاری از اعضای هیئت علمی تنها ارتقای شغلی آن‌ها تنزل پیدا کرده است.  

در چنین شرایطی و باوجود محدودیت­های بسیار، پژوهش‌های هدفمند هنوز در دانشگاه­ها انجام می­‌شود که نیازمند حمایت همه جانبه از سوی مسوولان است. معرفی این پژوهشگران در هفته‌ی پژوهش می­تواند علاوه بر شناخت بیشتر آن‌ها به جامعه، کمک کند که هم با دل‌گرمی به فعالیت­های خود ادامه دهند و هم منجر به تشویق سایرین به‌خصوص هیئت علمی‌های جوان  به امر پژوهش گردد.

برای رسیدن به این اهداف عالیه البته لازم است تا برای محققان انگیزه‌­های قوی مانند برقراری خط اعتباری بلند‌مدت فراهم شود وگرنه با دادن کارت اعتباری یک میلیون تومان نه تنها چنین اهداف دست نیافتنی است، بلکه صرفا منجر به بی‌انگیزگی به امر پژوهش برای توسعه‌ی کشور خواهد شد.