ترجمه کتاب آمار توسط عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

کتاب آمار تألیف رابرت اس. ویت و جان اس. ویت توسط دکتر غلامرضا رجبی استاد دانشگاه شهید چمران اهواز ترجمه شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، این کتاب در انتشارات دانشگاه شیراز منتشرشده و در ترجمه آن آرش جلوداری همکاری داشته است.

در چکیده کتاب آمار اشاره‌شده است:

دانشجویان اغلب بابیم و دلهره زیادی به آمار نزدیک می‌شوند. بدون شک، بخش عمده­ای از این هراس در ترس گسترده از ریاضیات و حوزه‌های مرتبط با آن نهفته است. این کتاب برای کمک به شما در غلبه بر ترس از آمار نوشته‌شده است. ملاحظات کمّی غیرضروری هم حذف‌شده‌اند. باوجود این‌که در این متن، بسیاری از مفاهیم پیشرفته ریاضی کنار گذاشته‌شده است، امّا بسیاری از زیبایی‌های آمار و همچنین فایده روزمره­ی آن هنوز به چشم می‌خورد.

موضوعات این کتاب در راستای افزایش توانمندی درک دانشجویان، در زمینه‌های آمار توصیفی و روش‌های آمار استنباطی در شرایط ویژه پژوهش به نظم درآمده است. در این کتاب سعی بر این است که خواننده با مفاهیم عمده آماری بدون استفاده از روش­ها و محاسبات پیچیده ریاضی آشنا شود. امروزه باوجود دسترسی دانشجویان و پژوهش­گران به نرم­افزارهای آماری و رایانه­ای برای پاسخ دادن به سؤال‌ها یا تأیید یا رد فرضیه‌های پژوهشی، درک و تشخیص روش‌های مناسب آماری از ضروریات هر شاخه علمی است. درواقع، هر فصل این کتاب با یک­سری از عناوین و مرور پیش از درس آغاز می‌شود و با پرسش‌های مروری در پایان هر بخش از هر فصل خاتمه می‌یابد.

کتاب حاضر مروری ساده از آمار توصیفی و استنباطی در بیست‌ویک فصل برای دانشجویان در علوم رفتاری، علوم اجتماعی، علوم بهداشت و درمان، و آموزش‌وپرورش در مقاطع کارشناسی تا دکتری که در ریاضی ضعیف هستند، فراهم می‌کند.

مفاهیم اساسی و روش‌ها به زبان فارسی ساده توضیح داده‌شده است و تلاش ویژه­ای برای روشن­سازی موضوعات همیشه مبهمی مانند انحراف معیار، کاربردهای منحنی طبیعی، آزمون فرضیه، درجات آزادی، و تحلیل واریانس انجام‌شده است.

از ریاضی غیرضروری، کار محاسباتی شلوغ، و ظریف­کاری ­های فنی حساس بدون فدا کردن دقت و یا واقع­گرایی کتاب اجتناب شده است. اغلب تکالیف محاسباتی با مجموعه داده‌های کوچک مطرح‌شده‌اند. در یکایک فصل‌ها و یا حتّی چند فصل مرتبط با یکدیگر مثال‌های واحدی گنجانده‌شده است و به‌عنوان چارچوب‌های مرجع مفیدی برای مفاهیم و روش‌های جدید به کار می‌روند.

هر فصل با یک مرور از فصل آغاز می‌شود و با یک خلاصه، اصطلاحات و معادلات کلیدی و پرسش‌های مروری به پایان می‌رسد.

قالب یا فرمت، موضوع سرفصل‌ها و فرمول‌های مهم را برجسته می‌کند، دستورالعمل‌های محاسباتی گام‌به‌گام کلیدی در محاسبات واقعی، و یک بُعد اضافی را به مثال‌ها می‌افزاید.

پرسش‌ها اغلب به‌صورت بررسی‌های پیشرفت، بخش به بخش در هر فصل مطرح‌شده‌اند. آن‌ها برای به حداقل رساندن سردرگمی انباشته‌شده‌ای که اغلب دانشجوها برای بعضی از فصل‌ها، و برخی دیگر برای بیشتر فصول گزارش می­کنند، طراحی‌شده‌اند. هر فصل با پرسش‌های مروری به پایان می‌رسد.

پرسش‌ها برای جذب علایق دانشجویان انتخاب‌شده‌اند: به‌عنوان‌مثال، محاسبات احتمال بر اساس طراحی نمودارها که احتمال فاجعه تکان­دهنده شاتل چلنجر (8-14)؛ یک تحلیل آزمون t درجه حرارت جهانی برای ارزیابی اثر گلخانه­ای احتمالی (13-7)؛ و آزمون خی دو نرخ‌های عدم انهدام کابین و راهنمایی مسافران در داخل تایتانیک (19-14) را محاسبه می‌کند.

ضمیمه کتاب جداول توزیع‌های آماری مهم را ارائه می‌کند.

حجم کتاب حاضر بیشتر از مطالبی است که می­توان در یک‌ترم پوشش داد. فصل‌های مختلف را می‌توان بدون ایجاد وقفه در برنامه اصلی حذف کرد. به­طورمعمول، ما در یک‌ترم کل کتاب را به‌جز تحلیل واریانس (فصول 16، 17، و 18) و آزمون رتبه­بندی داده‌ها (فصل 20) تدریس می‌کنیم. استادی که می‌خواهد بر آمار استنباطی تأکید کند می‌تواند برخی از فصل‌های قبل از آن، به‌خصوص توزیع طبیعی و نمرات استاندارد (Z) (فصل 5)، و رگرسیون (فصل 7) را به­طور سطحی بخواند، درحالی‌که استادی که می‌خواهد تأکید کاربردی­تری داشته باشد می‌تواند جامعه‌ها، نمونه‌ها، و احتمال (فصل 8) و بیشتر موارد مربوط به آزمون فرضیه (فصل 11) را حذف کند.