آنچه در نشست بررسی «تلاقی سه مشکل کویید ۱۹، حساسیتهای تنفسی اولین بارندگی و آنفوآنزای فصلی در استان» بیان شد - دانشگاه شهید چمران اهواز
تلاقی سه مشکل «کویید 19، حساسیتهای تنفسی اولین بارندگیهای پاییز امسال و آنفوآنزای فصلی در استان خوزستان» موضوع نشستی بود که در کارگروه «محیط زیست، آب و کشاورزی دفتر شبکه ملی جامعه و دانشگاه دفتر خوزستان» بهصورت مجازی، بررسی شد.
در ابتدای این نشست دکتر صفایی مقدم دبیر شبکه ملی جامعه و دانشگاه دفتر خوزستان و دکتر مهدی قمشی دبیر کارگروه محیط زیست، آب و کشاورزی به بیان نکاتی درباره فعالیتهای این شبکه پرداختند و بر ضرورت بررسی هرچه بیشتر و دقیقتر علل شیوع بیماری حاد تنفسی همراه با اولین بارشهای فصل پاییز آینده در دورانی که بسیاری از استانهای کشور ازجمله استان خوزستان با مشکل بیماری کرونا مواجهاند، تأکید کردند.
*به دنبال حذف گیاه کونوکارپوس نیستیم
در این نشست احمدرضا لاهیجان زاده معاون محیطزیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست کشور، بیان کرد: بررسی نقش گیاه کونوکارپوس در آلودگی هوا و ایجاد مشکلات تنفسی به دانشگاه علوم پزشکی اهواز سپرده شد و دانشگاه با مطالعه جامع به جمعبندی رسید، نتایج را اعلام کرد و در نشستهای استانداری نیز به بحث گذاشته شد.
وی افزود: به دنبال حذف گیاه کونوکارپوس نیستیم؛ اما هرس مناسب در زمان مناسب میتواند در کاهش بیماریهای تنفسی مؤثر باشد.
لاهیجان زاده گفت: با هرس مناسب درختان کونوکارپوس در سال 1395 میزان مراجعه بیماران تنفسی از ۲۵ هزار نفر به کمتر از ۲۰۰ نفر کاهش یافت.
وی عنوان کرد: در خوزستان فلرهای نفتی وجود دارد که در استانهای دیگر نیست و یا تعدادشان محدود است؛ البته میزان فلرها تا حدی در خوزستان کاهشیافته است.
*استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی اساس حفاظت افراد در برابر ویروس کرونا است
دکتر نادر صاکی عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز و فوق تخصص گوش و حلق و بینی در این نشست، بهترین راهکار برای جلوگیری از گسترش کرونا تا زمان تولید واکسن این بیماری را استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی دانست.
وی، بیان کرد: البته باید به این نکته توجه داشت که لازم است برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا از ماسکهای باکیفیت و سه لایه استفاده شود و در محیطهای پرازدحام هر سه تا پنج ساعت افراد نسبت به تعویض ماسک اقدام کنند، در غیر این صورت ماسک میتواند عامل انتقال ویروس باشد.
صاکی در بخش دیگری از صحبتهای خود، افزود: آلودگی هوا میتواند بر کل بدن، قلب و حتی روحیه افراد تأثیرگذار باشد؛ همچنین آلودگی هوا میتواند زمینهی انتقال سریعتر باکتری، ویروس و قارچها را به افراد دارای زمینه بیماری فراهمتر کند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز، ادامه داد: نیاز است برای پاییز امسال بیش از سالهای قبل آمادگی داشته باشیم و همچنین بهروشهای مختلف آگاهی مردم را نسبت به خطرات بیماری کرونا، آنفوآنزای فصلی و همچنین مشکلات حاد تنفسی ایجادشده با نخستین بارندگیهای فصلی افزایش دهیم.
*تلاش محققان برای کشف واکسن کرونا
دکتر هانیه راجی عضو هیئتعلمی دانشگاه جندیشاپور اهواز و فوق تخصص بیماریهای تنفسی نیز در این نشست بیان کرد: تا این لحظه هیچ راهکار درمانی یا واکسن اختصاصی برای عفونت با ویروس کرونا مجوز بینالمللی نگرفته است؛ با وجود این چندین مادهی مؤثر و واکسن در مراحل طراحی یا پژوهش آزمایشگاهی، جانوری یا انسانی است.
این عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز، افزود: در کویید 19 اینکه فرد تا چه مدت میتواند ویروس را منتشر کند، همچنان مورد مطالعه است. این امکان وجود دارد که افراد تقریباً دو روز پیش از شروع علائم، انتشار ویروس را شروع کنند.
وی، تأکید کرد: پاییز امسال از اهمیت بسیاری برخوردار است و اگر قرار است بر بحران افزایش بیماریهای تنفسی همزمان با بارندگیها، مسئله کرونا و آنفلوانزا نیز افزوده شود، شرایط بسیار سخت خواهد بود.
*گسترش شهرنشینی، صنایع و گیاه کنوکارپوس
دکتر نوراله معلمی عضو هیئتعلمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در این نشست، عنوان کرد: تحقیقات دوساله در دانشگاه علوم پزشکی اهواز نشان میدهد میزان دانههای گرده گیاه کونوکارپوس بین ۹ گونه، چهار و 88 صدم درصد است؛ درنتیجه مشکلات آلرژیک میتواند نتیجه چند عامل شامل اسپور قارچ، درخت کونوکارپوس و سطح بالایی از آلودگیهای محیطی ازجمله صنعت باشد.
وی، افزود: شهرهایی مانند دزفول و خرمشهر نیز سطح قابلتوجهی از درخت کنوکارپوس را دارند، اما در فصل پاییز با مشکلات تنفسی مواجه نمیشوند بنابراین ترکیب این درخت با آلودگیهای نفتی و صنعت میتواند تاثیرگذار باشد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید چمران اهواز، ادامه داد: شرایط آب و هوایی در شهر اهواز موجب شده متولیان امر در سازمان پارکهای شهرداری به دنبال گونههایی باشند که ضمن ایجاد فضای سبز هزینههای نگهداری کمتری هم داشته باشد و چون در کشورهای کویت و امارات و ... کاشت این نوع درخت موفقیتآمیز بود در اهواز نیز گسترش داده شد.
معلمی بابیان اینکه در حال حاضر 65 درصد فضای سبز شهر اهواز را درخت کنوکارپوس تشکیل میدهد، اظهار کرد: همزمان با فصل پاییز علاوه بر هرس درختان کونوکارپوس، باید به دنبال بررسی دیگر عوامل مشکلات تنفسی فصلی نیز باشیم.
* تلاش کنیم سرانه فضای سبز شهر را افزایش دهیم
دیگر عضو هیئتعلمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در خصوص سرانه فضای سبز در این شهر، گفت: میزان این شاخص در شهرهای خوش آبوهوا بین ۱۲ تا ۳۰ متر مربع و در اهواز حدود ۱۳ متر مربع است، در حالی که با توجه به شرایط این شهر باید ۵۰ متر مربع باشد، چون مهمترین اثرات فضای سبز تعدیل دما و جذب گردوغبار است.
دکتر مهرانگیز چهرازی بیان کرد: برای بهبود پوشش گیاهی باید از گیاهان با خاصیت گیاهپالایی که دارای قابلیت رشد سریع، مقاوم به آلایندههای موجود و سازگار با منطقه باشند، استفاده کنیم و کونوکارپوس در این زمینه بهترین پاسخ را داده است.
وی افزود: این گیاه دارای ویژگیهای مهمی ازجمله تحمل نور و گرمای شدید، مقاومت در برابر شوری، خشکی و آلودگی هوا را دارد و از گیاهان شفابخش دارویی است.
چهرازی ادامه داد: گلهای نر کونوکارپوس، دانههای گرده را در هوا پراکنده نمیکنند و در کیسهی گرده باقی میمانند پس نباید آلودگی هوا و مشکلات تنفسی را به این گیاه نسبت بدهیم، زیرا بر اساس تحقیقات، کمترین دانههای گرده در هوا به کونوکارپوس اختصاص دارد و بیشترین درصد مربوط به علفهای هرز و قارچهای معلق در هوا است که آلودگی ایجاد میکنند؛ تاکنون مقالهای در خصوص اینکه دانه گرده کونوکارپوس حساسیتزا باشد، منتشرنشده است.
وی بیان کرد: این گیاه علاوه بر اهواز در گچساران، بوشهر و بندرعباس نیز وجود دارد؛ اما در آن مناطق مشکلی ایجاد نکرده است؛ بنابراین آلودگیهای صنعتی اهواز نیز میتواند باعث مشکلات تنفسی شود؛ البته دانه گرده باعث حساسیت میشود.
عضو هیئتعلمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد: مخالف هرس غیراصولی درختان هستم چون اهواز به فضای سبز نیاز دارد و معماری گیاهان و تاج درختان مهم است.
وی ادامه داد: این گیاه آلودگیهای نفتی و خاکی را جذب میکند و بهتر است با دید مثبت به آن توجه کنیم.
*هرس درختان کنوکارپوس در شهریورماه
رئیس اداره محیط زیست خدمات شهری شهرداری اهواز نیز گفت: صنایع اهواز الزامات محیط زیست را بهصورت کامل اجرا نکردند و اصرار بر این بود که بگوییم صنعت گناهی ندارد و درخت کونوکارپوس مقصر است.
ناهید ممبینی افزود: این گمان باعث شد قبل از انجام مطالعات دقیق، کونوکارپوس متهم شود و در یک روز با یک هجمه ۲۵۰ اصله از این درخت در اهواز ریشهکن شد.
وی ادامه داد: در شهرداری اهواز هرس درختان را انجام میدهیم؛ اما تقاضا داریم دستکم تا شهریور به علت گرمای هوا و نیاز به پوشش گیاهی اقدامی در این زمینه صورت نگیرد. هماکنون ۳۶۸ هزار اصله کونوکارپوس در اهواز وجود دارد.
گفتنی است در چند سال گذشته شدت بیماریهای تنفسی همزمان با نخستین بارندگیهای فصل پاییز در شهر اهواز نگرانیهای بسیاری را به وجود آورده است که این مسئله موجب شده تحقیقات فراوانی در این زمینه صورت گیرد؛ اما همچنان اختلاف نظر بسیاری بین مسئولان، اعضای هیئتعلمی دانشگاهها، کارشناسان و مدیران حوزه صنایع کلان استان در زمینه علل به وجود آمدن این مشکل وجود دارد.
با بروز بیماری کرونا از بهمنماه امسال تاکنون، نگرانیها در استان خوزستان و شهر اهواز دوچندان شده است؛ زیرا ممکن است درهم آمیزی آثار سه معضل کرونا، آنفوآنزای فصلی و بیماریهای حاد تنفسی در پاییز امسال، به ویژه از آغاز بارشهای پاییزه مشکلات در این شهر را دوچندان کند.
در روزهای گذشته استان خوزستان پس از دو ماه با تلاش شبانه روزی پزشکان و کارکنان حوزهی درمان و همچنین همراهی مردم از وضعیت قرمز بیماری کرونا، خارج گردیده است.