کریم سرخه

 میکروآران¬ای¬ها (microRNA یا miRNA) تقریباً دارای 21 نوکلئوتید طول هستند و رونویسی از ژن¬های کد کننده آن‌ها توسط RNA پلی مراز II صورت می‌گیرد. این RNAهای کوتاه نقش‌های کلیدی را در توسعه و فیزیوزیولوژی گیاه ایفا می‌کنند. گلرنگ گیاه مدلی برای تحمل شرایط سخت محیطی است. با این‌ حال، دانش کمی از miRNAها و عملکرد آن‌ها در پاسخ به تنش‌های محیطی در گلرنگ وجود دارد. باهدف کسب اطلاعات بیشتر از miRNAهای گلرنگ، ما با استفاده از رویکردهای محاسباتی از طریق آنالیز توالی‌های ژنومی (WGS یا Whole Genome Shotgun)، موفق به شناسایی 126 miRNA حفاظت‌شده بالقوه متعلق به 29 خانواده همراه با ژن‌های هدف آن‌ها شدیم. این 29 خانواده miRNA به‌طور چشم¬گیری در اندازه متفاوت هستند. در مطالعه پیش¬رو برای اولین ¬بار miRNAهای اعضای خانواده¬های miR393، miR477، miR530، miR6111، miR6113 و miR6114 در ژنوم گلرنگ شناسایی شد. آنالیز توالی‌های pre-miRNA نشان داد که طول این پیش¬سازها در گلرنگ از 57 تا 317 با میانگین 1/38 ± 56/94 نوکلئوتید متغیر است. دیگر نتیجه به‌دست‌آمده در مطالعه پیش رو، موفقیت در تعیین کلاسترهای miR169، miR395 و miR397 در ژنوم گلرنگ بود. با استفاده از پروتکل‌های ارائه‌شده در مطالعات پیشین، درمجموع 84 ژن هدف بالقوه برای miRNAهای گلرنگ شناسایی شد. این اهداف، فاکتورهای رونویسی، پروتئین‌های دخیل در همانندسازی DNA و آنزیم‌های متابولیکی را شامل می‌شوند. همچنین به‌منظور اعتبار سنجی miRNAهای شناسایی‌شده و شناخت ارتباط متقابل بین miRNAها و ژن‌های هدف و آنالیز الگوهای بیانی آن‌ها، از روش RT-qPCR برای تعیین سطح بیان هفت miRNA (miR156، miR162، miR164، miR166، miR172، miR398 و miR408) به همراه ژن هدف آن‌ها در اندام‌های برگ و ریشه گیاهچه¬های تحت تنش‌های خشکی، شوری، گرما و کادمیوم استفاده شد. نتایج آنالیزهای RT-qPCR علاوه بر تائید حضور miRNAهای شناسایی¬شده در رویکردهای بیوانفورماتیکی، نشان داد که افتراق در بیان miRNAها، بیان ژن‌های هدف را کنترل می‌کند که سبب بوجود آمدن مسیرهای متعددی برای پاسخ‌دهی فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی به‌منظور تحمل تنش‌های غیرزنده در گلرنگ می¬شود.

 تنوع ژنتیکی اساس اصلاح نباتات است که از اجزای مهم پایداری نظام¬های بیولوژیکی می باشد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در گیاهان برای برنامه های اصلاح نباتات و حفاظت از ذخایر توارثی کاربرد حیاتی دارد. در این مطالعه جهت ارزیابی روابط بین گونه‌ ای و بررسی تنوع ژنتیکی 10 گونه وحشی پسته از نشانگرهای مولکولی POXو PAL، استفاده شد. استخراج DNAاز برگ‌های جوان و با استفاده از کیتK0512)Fermentase) صورت گرفت. ژن های پراکسیداز و فنیل آلانین آمونیالیاز هر دو عضو خانواده¬های چندژنی بوده و می توان آنها را برای بررسی تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت استفاده کرد. در این مطالعه به منظور تحلیل ژنومی روابط فیلوژنتیکی و ساختار جمعیت 10 گونه¬ وحشی پسته از 78 آغازگر برای ژنPAL و 20 آغازگر برای ژن POX استفاده شد. از 313 باند تشکیل شده برای ژن PAL و 161 باند مربوط به ژن POXهمگی چندشکل بودن همچنین واریانس بین گونه¬ای 19% و داخل گونه‌های وحشی 81% برای آغازگر PALو 30 و 70 درصد برای آغازگر POXمی‌باشد، به طورکلی نتایج حاصل از این مطالعه، گروه‌بندی افراد گونه‌های وحشی پسته تحت بررسی را براساس منشاء جغرافیائی نشان می‌دهد. کاربرد نشانگرهای POX و PALثابت نمود که، ابزار مناسبی جهت شناسائی تفاوت‌های ژنتیکی بین افراد در جمعیت پسته وحشی می‌باشند.