تاریخچه گزینش

 

   مفهوم گزینش در تاریخ بشری از قدمتی طولانی شاید به زمان خلقت آدمی باز گردد. انسان در مقاطع مختلف زندگی خود همواره دست به گزینش‌های متفاوت می‌زند، از انتخاب کلمات برای سخنان خود گرفته تا گزینش غذا، لباس و همسر و یا حتی انتخاب کارگر و یا کارفرما. البته معیار در گزینش‌های فوق نقشی اساسی دارد.

  گزینش به مفهوم انتخاب کارگزاران دولتی یا مستخدمین دولت به زمان تأسیس -دولت-شهرها در یونان پیش از میلاد و بعدها با ایجاد و گسترش نظام دولت-ملتی در دنیا در اواخر قرن ۱۸ بعد از میلاد باز می‌گردد. بسیاری از پادشاهان، رؤسای ایالت‌ها و سران دولت‌ها تلاش داشته‌اند تا معتمدترین و وفادارترین افراد؛به خود (در زمان نظام دولت- پادشاهی) و آرمان ملت و دولت (در زمان دولت ملتی) را بکار گمارند. پیامبران الهی، ائمه و رهبران مذهبی نیز همواره بر این موضوع تأکید داشته و شخص پیامبر اسلام (ص) و حضرت علی (ع) به عنوان کسانی که در صدر حکومت اسلامی بوده‌اند، فرازهایی را در چگونگی گزینش کارگزاران دولتی بیان فرموده اند.

   اما گزینش به مفهوم علمی آن (استفاده از علوم دیگر جهت انتخاب افراد برای یک شغل دولتی یا خصوصی) به جنگ جهانی اول باز می‌گردد. با گسترش علومی چون روانشناسی و ریاضی از یک سو و همچنین تلاش در جهت تحقق کامل‌تر اهداف سازمانی در نتیجه رقابت میان سازمانی و همچنین افزایش فساد اداری نظیر سرقت در محل کار، خشونت، کارگریزی، غبیت از کار و... از سوی دیگر، فرایند گزینش به عنوان یک ضرورت در روند استخدام افراد جدید و همچنین ارتقای آنان در سلسله مراتب اداری و سازمانی تبدیل گشته است. امروزه تقریباً در تمام دنیا اعم از سازمان‌های دولتی و غیر دولتی، به گزینش به عنوان یک ضرورت نگریسته می‌شود که ابزارهای آن نیز در تمامی نقاط جهان یکسان می‌باشند. اهمیت گزینش تا آنجا پیش رفته است که بنگاه‌های خصوصی و حرفه‌ای زیادی در زمینه گزینش افراد در کشورهای غربی با کارکردهای کشوری، منطقه‌ای و جهانی، تأسیس شده‌اند که سازمان‌ها و شرکت‌های خصوصی و غیر دولتی را در امر استخدام افراد یاری می‌دهند.