دانشگاه در چهارشنبه سیاه اهواز

محمدعلی رونق کتابدار و کتاب‌شناس پیشکسوت دانشگاه شهید چمران اهواز به مناسبت فرارسیدن 27 دی‌ماه -چهارشنبه سیاه اهواز- در یادداشتی رویدادهای این روز در دانشگاه را روایت کرد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، در این یادداشت آمده است:

در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب، روزی تلخ و سیاه در اهواز رقم خورد. روزی که در تاریخ مبارزات مردم اهواز به چهارشنبه سیاه معروف است. یک روز پس از فرار شاه از کشور، طرفداران او دست به حرکتی مذبوحانه و شبه کودتا زدند، در آن روز(27/ دی/1357) گروهی از نظامیان طرفدار شاه، با خروج از پادگان‌ها و حمله‌ی مسلحانه با تانک و ادوات زرهی سنگین، شهر و مردم بی‌دفاع اهواز را به خاک و خون کشیدند و فاجعه آفریدند.

در آن روز دانشگاه جندی‌شاپور اهواز نیز موردحمله قرار گرفت. من از نزدیک شاهد آن حمله بودم، در سالن تربیت بدنی دانشگاه و محوطه‌های اطراف آن، جمعیتی نزدیک به پنجاه هزار نفر برای استقبال از زندانیان سیاسی جمع شده بودند. لحظاتی بعد این اجتماع عظیم موردحمله‌ی تعدادی چماق به دست با حمایت گارد دانشگاه قرار گرفت.

صدای تیراندازی در بیرون از سالن تربیت بدنی شنیده می‌شد و  متعاقب آن صدای تانک و خودروهای نظامی نیز به گوش رسید، شایعه‌ی کودتا در میان جمعیت پیچید، در بیرون از سالن مأموران و چماق به دستان به اتومبیل‌هایی که در محوطه‌ی دانشگاه پارک شده بود، حمله کردند و نزدیک به 35 دستگاه اتومبیل دولتی و شخصی را به آتش کشیدند.

یک تانک و یک کامیون نظامی در محوطه دانشگاه دیده می‌شد. مأموران شروع به تیراندازی کردند، مردم و دانشجویان هر کدام به سویی فرار می‌کردند. تعدادی از مردم به پشت دانشگاه که رودخانه کارون قرار داشت فرار کردند و برای نجات جان خود با قایق از کارون گذشتند و به روستاهای اطراف پناهنده شدند، گروهی دیگر وارد دانشکده تکنولوژی پزشکی شدند و شب را در آنجا ماندند. تعدادی دیگر از پشت بیمارستان گلستان خود را به جاده‌ی خرمشهر و ازآنجا به منطقه‌ی زیتون کارمندی و کوروش رساندند.

مأموران ارتش در مسیر راه، اتومبیل‌ها را متوقف و سرنشینان را مجبور به دادن شعار جاوید شاه می‌کردند و هر کس از دستور آن‌ها سرپیچی می‌کرد، به ضرب چماق از پای درمی‌آوردند و اتومبیل را به آتش می‌کشیدند.

در مرکز شهر نیز درحالی‌که هزاران نفر در حسینیه اعظم اجتماع کرده بودند و به سخنرانی یکی از وعاظ گوش می‌دادند، چماق به دستان به آنان حمله کردند، در شهر صدای تیراندازی و رگبار مسلسل به گوش می‌رسید، تانک‌ها و زره‌پوش‌ها در شهر به حرکت درآمده بودند و در سر راه خود، اتومبیل‌های پارک شده را زیر چرخ‌های زره ای له می‌کردند.

 اهواز حالت جنگ‌زده به خود گرفته بود، در برخوردهای خونین چهارشنبه سیاه، طبق آمار منتشرشده،22 نفر شهید و 80 نفر مجروح و صدها اتومبیل، ساختمان و مغازه درهم کوبیده و به آتش کشیده شد. در آن روز کلیه ادارات و مغازه‌های اهواز تعطیل‌شده بود و کسی در خیابان‌ها دیده نمی‌شد. بر اساس شایعات، یکی از علل درگیری و حمله، اختلاف استانداری با فرمانداری نظامی اهواز بر سرپایین کشیدن مجسمه‌های شاه بود ....

روز بعدازاین فاجعه، مراسم تشییع شهدای 27 دی (چهارشنبه سیاه) بنا به دعوت شورای هماهنگی دانشگاه و کارکنان اعتصابی شرکت نفت و روحانیت اهواز، باشکوه هرچه تمام‌تر برگزار شد.

با اعلام رسمی رهبر انقلاب مبنی بر پیروزی انقلاب، اعتصابات نیز خاتمه یافت و تمام سازمان‌ها و نهادهای کشور و مراکز اداری و آموزشی، فعالیت خود را از سر گرفتند، اما در دانشگاه‌ها پس از شروع تحصیل، اوضاع به شکل دیگری بود. احزاب و جریانات عمده سیاسی کشور با توجه به فضای باز سیاسی که در کشور ایجادشده بود، در دانشگاه‌ها به فعالیت خود ادامه دادند.