یادداشتی از دکتر کوهی رستمی؛ چگونه در سایه کتاب و خواندن قرنطینه کرونا را به اوقات خوش با هم بودن تبدیل کنیم؟

دکتر منصور کوهی رستمی عضو هیات علمی و هسته مشاوره اجتماعی- فرهنگی ستاد مقابله با بیماری کرونا دانشگاه شهید چمران اهواز در یادداشتی به این مساله پرداخت که چگونه در سایه کتاب و خواندن قرنطینه کرونا را به اوقات خوش با هم بودن تبدیل کنیم؟

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، در این یادداشت آمده است:

ایام نوروز امسال مصادف شده است با قرنطینه خانگی مقابله با ویروس کرونا که این به خودی خود می تواند فرصت مناسبی برای با هم بودن­های مؤثر و اثربخش باشد. هر چند این اوقات فراغت و خانه نشینی اجباری، دو پدیده آلودگی اطلاعات و بار روانی و نگرانی مردم نسبت به شیوع ویروس کرونا را نیز به همراه داشته است، اما با برنامه­ریزی مناسب و پناه بردن به سایه امن کتاب و خواندن هم می­توان از آلودگی اطلاعاتی که رسانه­ها و شبکه­های اجتماعی در این ایام ایجاد کرده­اند خلاص شد و هم بار روانی، استرس و اضطراب ناشی از نگرانیِ بیماری را به نسبت بسیار زیادی کاهش داد. در کنار مدیریت ساده بهداشت فردی، راه­های زیادی برای مقابله با آلودگی اطلاعات و اضطراب و بار روانی ویروس کرونا وجود دارد از جمله استفاده عاقلانه از شبکه­های اجتماعی و محدود کردن زمان استفاده از شبکه های اجتماعی، انجام فعالیتهای فرهنگی از جمله تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی مهم­تر از همه سفر به دنیای کتاب و کتاب خواندن. با کتاب خواندن افراد می توانند ساعاتی به دور از هیاهوی شبکه ها و رسانه های اجتماعی خود و خانواده را در مسیر آرامش قرار دهند.

در ایام قرنطینه خانگی حتماً شما هم با این غرولندهای کودکانتان مواجه شده اید. "حوصله ام سررفته"، "از بیکاری کلافه شده ام"، "بازی برایم طراحی کنید"، "مرا سرگرم کنید"، "کرونا کی تمام میشه" و...! بنابراین، شما بایستی چند ترفند سرگرم کننده در قرنطینه نیز در آستین خود داشته باشید تا بتوانید خود و کودکانتان را سرگرم کنید و موج منفی این کلافگی خانوادگی را به حداقل برسانید. راه­ها روشهای زیادی برای سرگرم شدن در خانه در طول قرنطینه خانگی وجود دارد؛ که در ادامه به برخی از آنها که البته بیشتر مبتنی بر کتاب و خواندن هستند اشاره خواهم کرد. البته نگران نباشید برای تنوع در سرگرم کردن کودکانتان، به روشهایی غیر از کتاب و خواندن  نیز اشاره خواهم کرد. در ادامه ابتدا به برخی روش­های مبتنی بر کتاب و خواندن اشاره می­کنم:

1. کتابها را به صورت جمعی بخوانید و جمع­خوانی را در خانه و در کنار اعضای خانواده اجرا کنید.
2. بلند خوانی و بویژه بلند خوانی برای کودکان. بلندخوانی، خواندن یک کتاب با صدای بلند، همراه با بازتاب فضای عاطفی و فراز و فرود داستان برای یک کودک یا گروهی از کودکان است. در بلندخوانی و خواندن جمعی، افزون بر کودکانی که هنوز مهارت خواندن و نوشتن را نیاموخته‌اند، یا بر آن چیرگی کافی ندارند، کودکان بزرگ‌تر نیز در لذت خواندن سهیم می‌شوند. آن‌ها می‌آموزند از زمانی که بسیار کوچک هستند، می‌توانند به دنیای کتاب‌ها سفر کنند و از آن لذت ببرند.
3. در خانه نشست­های کتابخوان راه اندازی کنید. کتاب­های خوانده شده خودتان را با سایر اعضای خانواده به اشتراک بگذارید و اعضای خانواده را تشویق کنید کتابهای خوانده شده شان را به اشتراک بگذارند. نگران کتاب چاپی نباشید از کتابهای الکترونیکی استفاده کنید.
4. برای یافتن کتابهای الکترونیکی به سایتهای مختلفی میتوانید مراجعه کنید. کتابخانه کودکان و نوجوانان ایران، زیر نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مدیریت میشود. این کتابخانه دارای سایتی با طراحی کودکانه و فهرستی از کتابهای اسکن شده برای کودکان و نوجوانان به همراه تصاویر صفحات کتابها میباشد. کتابخانه کودکـان و نوجوانـان بـا هـدف ایجـاد کتابخانـه ای اسـتاندارد و نمونه برای ارائه خدمات به گروه سنی 7 تا14 سال ایجاد شده است. تعداد زیادی از کتابها به صورت الکترونیک از طریق سایت http://icnl.nlai.ir/default.aspx برای عموم قابل دسترس میباشد.
5. در پویش­های کتابخوانی و به اشتراک گذاری کتابهای خوانده شده از طریق شبکه­های اجتماعی شرکت کنید. به وب سایت نهاد کتابخانه های عمومی کشور مراجعه کنید www.Iranpl.ir و با این پویش­ها آشنا شوید.
6.  در مسابقات کتابخوانی که توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور طراحی شده­اند شرکت کنید. نگران کتاب­ها نباشید! کتابهای مسابقات به صورت الکترونیکی از طریق سایت www.Iranpl.ir قابل دسترس هستند.
7. هر شب را با قصه گویی به پایان ببرید. در خانه فضایی برای قصه­گویی طراحی کنید. نوستالژی قصه گویی مادر بزرگ­ها و پدربزرگها را زنده کنید و این لذت را به کودکانتان انتقال دهید.
8. می توانید به جای تمرکز کامل برای مطالعه کتاب های نوشتاری، به کتاب های گویا گوش دهید و همزمان با انجام کارهایتان دانش و اطلاعات خود را ارتقا دهید. برای این کار می توانید به بخش کتابهای صوتی فیدیبو سری بزنید: https://fidibo.com/landing/audiobook#under_header
9. به کتابخانه بین المللی کودکان و نوجوانان سری بزنید. این کتابخانه کتابهایی را برای مطالعه کودکان و نوجوانان با بیش از 100 زبان زنده دنیا ارائه میدهد که یکی از آنها فارسی است. شما میتوانید با مراجعه به نشانی http://en.childrenslibrary.org/ وارد صفحه اصلی سایت شده و روی گزینه read books در بالای صفحه کلیک کنید و در صفحه بعد در قسمت language زبان خود را Persian/Farsi قرار دهید تا از کتابهای فارسی این مجموعه استفاده نمایید.
10. اگر نمیدانید برای کودکتان چه کتابخوانی بخرید یا بخوانید حتما سری به سایت هدهد به نشانی https://hodhod.com بزنید. در این سایت در قسمت "گونه های کتاب" روی بخش "موضوعی" کلیک کنید تا فهرستی از کتاب­های کودکان با موضوعات دلخواه را مشاهده و بر اساس نیاز خود انتخاب نمایید. کتابها از طریق سایت هدهد قابل خرید هستند.
11. نوشتن یک رمان مستقل را شروع کنید: با هم کتاب بخوانید و به عنوان یک مؤلفه آموزشی، از بچه ها بخواهید پس از اتمام کتاب، یک رمان جدید بنویسند. یا می­توانید از آنها بخواهید خلاصه و واکنش کودک نسبت به رمان را بنویسند.
12. کتاب های رنگ آمیزی را امتحان کنید: البته آنها فقط مخصوص بچه ها نیستند، خودتان نیز لذت رنگ آمیزی را بچشید.
13. با خانواده خود کتاب بنویسید. یک کاراکتر انتخاب کنید و هر یک از اعضاء در مورد ماجراهای خود یک فصل بنویسند. در نهایت کتاب را  با صدای بلند با هم بخوانید.
14. یک نامه بنویسید: پاکت ها، تمبرها، قلم ها و کاغذ ها را دوباره احیا کنید. ما در مورد ایمیل صحبت نمی کنیم. ما در حال صحبت کردن در مورد نامه های نوستالوژیک هستیم. نامه ای را برای کسی که دوستش دارید بنوسید، مانند مادربزرگ و پدر پزرگ، یا یکی از اعضای خانواده خود که دور از خانه زندگی می کنند.
15. در دفتر خاطرات خود یادداشتهای روزانه بنویسید: نوشتن افکار خود، روشی کلاسیک برای گذر زمان است.

اما چند پیشنهادهای غیر از کتاب و خواندن برای تنوع بخشی به سرگرمی خودت و کودکتان:

1. نهنگ های beluga را در آکواریوم جورجیا تماشا کنید.

نهنگهای beluga را می توانید به صورت آن لاین در اکواریم جورجیا از طریق لینک زیر به مدت نامحدود ببینید.

https://www.georgiaaquarium.org/webcam/beluga-whale-webcam/

1. از موزه لور فرانسه به صورت آن لاین دیدن کنید.

خود و خانواده تان را با استفاده از یک تور دیجیتالی به  یکی از معروف ترین موزه های بین المللی، لوور، به پاریس فرانسه منتقل کنید. ادرس برای بازدید: https://www.louvre.fr/en/visites-en-ligne

1. با هم بپزید: کوکی­ها، کیک ها، شکلات ها. هر چیزی! پختن با هم یک درس عالی برای اندازه گیری مواد، مواد تشکیل دهنده و البته درست کردن چیزهای خوشمزه است.
2. یک مهمانی درون خانه ای ترتیب دهید با تمام الزامات یک مهمانی واقعی
3. فضایی برای یادگیری ایجاد کنید: این کار بچه ها را سرگرم نمی­کند، اما یادگیری در  خانه را آسان تر می کند. یک محل کار/مدرسه را طراحی کنید. این می­تواند یک میز یا یک مکان خاص در میز آشپزخانه باشد، داشتن یک فضای کاری در واقع می تواند به بچه ها کمک کند تا تمرکز کنند.
4. با یکدیگر مصاحبه کنید: مصاحبه مهارت مهمی است. شما و فرزندتان می توانید با پرسیدن از یکدیگر به سوالات و یادداشت برداری شروع به مصاحبه حضوری کنید. اگر فرزند شما علاقه نشان می دهد، می­تواند با تماس تلفنی با مادربزرگ، پدربزرگ یا اعضای دیگر خانواده به مصاحبه با آنها بپردازد.
5. مبلمان خانه را با کمک کودکان خود مجدداً تنظیم کنید تا به نظر برسد خانه شما فضایی کاملاً متفاوت است.
6. شکار گنج را در خانه انجام دهید. شکار گنج، بسیار آسان است و بسته به تعداد کالاهای موجود در آن ، ممکن است مدتی ادامه یابد. 10 تا 20 مورد را در  خانه مخفی کنید تا بچه ها چند ساعت مشغول یافتن آنها شوند.

در پایان تا میتوانید از این با هم بودنهای اجباری که شاید دیگر هیچ وقت تکرار نشود لذت ببرید، سرگرم شوید و لذت کتاب و خواندن را از یاد نبرید. ان شاله به زودی به مشارکت یکدیگر زنجیره انتقال ویروس کرونا را از مرزهای ایران خارج خواهیم کرد.