یادداشتی از دکتر جلیلیان: سیاستمداران و مطالعه‌ی تاریخ

دکتر شهرام جلیلیان، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز در یادداشتی به این مسئله اشاره کرد که سیاستمداران و رهبران کشورها، بیگمان بیش از دیگران به مطالعه تاریخ و اندیشیدن درباره رویدادهای تاریخی نیازمندند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، در این یادداشت آمده است:

سیاستمداران و رهبران کشورها، بیگمان بیش از دیگران به مطالعه تاریخ و اندیشیدن درباره رویدادهای تاریخی نیازمندند. در روزگاران گذشته، همدم بسیاری از امپراتوران و فرمانروایان، تاریخ‌نگاران بودند و گهگاه وزیران و سیاستمداران، خود تاریخ‌نگار هم بودند. و البته بودند سیاستمدارانی که چون در دنیای سیاست ناکام می‌ماندند، به تاریخ‌نگاری روی می‌آوردند. آذربایجان (= آذربایگان) از سپیده‌دم تاریخ ایران و به دیرینگی نوشته‌های تاریخ‌نگاران و جغرافیدانان، پاره‌ی تن ایران بوده است ـ و هست و خواهد بود؛ و در این هیچ‌گونه کشاکش و گفتگویی نیست و اگر هست، یا از سوی خودفروختگان خیانت‌کار است یا از سوی بیگانگانی که از تاریخ ایران و از ایران گرایی و ایران‌دوستی هم‌میهنانم در آذربایجان آگاه نیستند.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، سال‌هاست که در توهمات و خیالات خود، گویا خواب امپراتوری عثمانی و توسعه‌طلبی سلاطین عثمانی را می‌بیند. نشانه‌های این خواب آشفته را بارها و بارها در سیاست‌های منطقه‌ای او و در رویارویی با سیاست‌مداران اروپا دیده‌ایم.

اکنون نیز در رژه‌ی پیروزی ارتش جمهوری آذربایجان در باکو، گستاخانه قطعه شعری می‌خواند که رمز جدایی‌طلبی پان‌ترک‌هاست و بدتر این‌که به خیال خود با هم‌میهنان ما در آذربایجان سخن می‌گوید و از درد جدایی از آن‌ها می‌نالد و خیال گذشتن از رودخانۀ ارس را در سر می‌پروراند! نادیده گرفتن مرزهای ایران بزرگ و حق حاکمیت ایران، حتی به شوخی و خیال‌بافی هم که باشد، گناهی نابخشودنی است و در حافظه‌ی تاریخی ما ایرانیان باقی خواهد ماند. و این هم بماند که گسترۀ مرزهای تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی ایران بزرگ، بسیار بیشتر از آن چیزی است که اکنون هست و این سیاستمداران ما هستند که باید سوگوار پاره‌های تن ایران در بیرون از مرزهای کنونی جمهوری اسلامی ایران باشند. اما ایرانیان به گواه تاریخ، هم بنیان‌گذاران نیرومندترین حکومت‌های جهان بوده‌اند و هم تلاش کرده‌اند با بردباری و شکیبایی، با زبان فرهنگ و گفتگوی خردمندانه با دیگران سخن بگویند؛ و البته که شاه‌عباس بزرگ و نادرشاه افشار را هم داشته‌ایم که پاسخ گستاخی‌های سلاطین عثمانی را با زبان شمشیر بدهند.

آری، سیاستمداران بیش از دیگران نیازمند مطالعۀ تاریخ هستند.