ضرورت آموزش مدیریت خشم و استرس پیش از بروز بحران در جمعیت های هدف

عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، گفت: باید به روان شناسان این فرصت داده شود که جمعیت‌های هدف در زمان بحران ازجمله مدیران، خانواده‌ها، زنان و ... را شناسایی کرده و مدیریت خشم و استرس را پیش از ایجاد وضعیت‌های بحرانی آموزش دهند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر ایران داوودی عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی در چهل و نهمین نشست کافه کتاب این هفته دانشگاه که ظهر روز گذشته 15 اردیبهشت‌ماه با موضوع "مدیریت بحران سیل" در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: وقتی بلای طبیعی نازل می‌شود، مسائل و مشکلاتی را در پی دارد که در میان بلایای طبیعی مشترک است اما هر رخدادی نیز ویژگی خاص خود را دارد.

وی بیان کرد: درباره سیل استان خوزستان مسئله بلاتکلیفی بیشتر به چشم می‌آمد؛ در استان خوزستان علاوه بر وسعت این رخداد بلاتکلیفی، ابهام و پیش‌بینی‌ناپذیری یکی از بزرگ‌ترین فشارهای روانی بود که می‌توانست افراد را تحت تأثیر خود قرار دهد.

عضو گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، افزود: فشار این بلاتکلیفی در بافت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مناطق سیل‌زده، منجر به فوران خشم زیادی شده بود. همکاران ما با حضور در مناطق سیل‌زده عنوان می‌کردند به دلیل اینکه در این رخداد زندگی جانی درخطر نبود، در مردم احساس غم مشاهده نشد، اما آنچه مشاهده گردید خشم شدید هم در میان سیل‌زدگان و هم در میان گروه‌های داوطلب مردمی بود.

داوودی، ادامه داد: در نتیجه در بستر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مناطق سیل‌زده باخشم زیادی که بر خواسته از تبعیض و بلاتکلیفی بود مواجه شدیم؛ در علم روان‌شناسی با مسئله درستی و نادرستی این خشم کاری نداریم و به ادراک فرد از تبعیض پرداخته می‌شود. شاید در واقعیت آن تبعیض وجود نداشته باشد اما فرد ادراک تبعیض می‌کند و رفتارش واکنش به آن امر است.

وی، تصریح کرد: باید بخش زیادی از روان شناسان را در امر پیش از بحران درگیر کرد؛ در مسئله سیل‌های اخیر آمادگی لازم حتی در میان روان شناسان نیز وجود نداشت و قاعدتاً باید دانش و مهارت‌های مداخله در بحران را اول در خودمان بیشتر کرده و بعد آن را به جمعیت‌های هدف منتقل کنیم که یکی از این جمعیت‌های هدف مدیران بحران‌ها هستند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، خاطرنشان کرد: مدیران باید مدیریت خشم و مدیریت استرس را بیاموزند؛ شکی نیست در وضعیت بحران سیل اخیر مدیران استانی تحت‌فشار بسیار زیادی قرار داشتند و تحمل این شرایط از عهده هر فردی برنمی‌آمد زیرا باید تصمیماتی می‌گرفتند که هم جان مردم را حفظ کرده و هم مسائل دیگر را لحاظ کنند.

داوودی، خاطرنشان کرد: در روان‌شناسی گفته می‌شود پس از بحران افراد دچار اختلال یا بیماری "استرس پس از سانحه" می‌شوند اما برخی از افراد نیز هستند که نه‌تنها دچار سانحه نمی‌شوند بلکه در شناخت و ادراک آن‌ها تغییراتی ایجاد می‌شود که متعالی و پخته‌تر می‌شوند و موارد این‌چنینی را شاهد بوده‌ایم.

وی در پایان گفت: امیدواریم حضور پررنگ دانشگاه شهید چمران اهواز با توجه به ظرفیت‌های علمی موجود موجب این شود که برنامه‌هایی درزمینهٔ مدیریت بحران در جامعه داشته باشیم.

همچنین در این نشست دکتر خادمی زاده رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: با توجه به نقش جامعه دانشگاهی در بهبود وضعیت فرهنگی و سرانه مطالعه، کتابخانه مرکزی از فروردین‌ماه سال 95 به‌منظور استفاده از تجربیات انسانی و به اشتراک گذاشتن کتاب‌های خوانده‌شده در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، تاریخی، روانشناسی، ادبی، جغرافی، هنری و .... اقدام به برگزاری جلسات کافه کتاب کرد.

وی افزود: اتفاق جالبی است اگر این امکان وجود داشته باشد که به‌جای خواندن نوشته‌های برخی از افراد پای صحبت‌های آن‌ها بنشینیم و بتوانیم از تجربیات افراد استفاده کنیم.

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شهید چمران اهواز، ادامه داد: جالب است که بدانیم در خیلی از  کتابخانه‌های کشورهای خارجی تجربیات افراد مختلف در دسترس قرار داده می‌شود و به این شکل برای خواندن کتاب‌های انسانی شرایط لازم فراهم می‌گردد.

خادمی زاده، تصریح کرد: با ایده گرفتن از چنین برنامه‌هایی، نشست امروز کافه کتاب کتابخانه مرکزی با حضور افراد متخصص و صاحب‌نظری که درزمینهٔ سیلاب هم تخصص و هم تجربه لازم رادارند برگزار می‌شود تا بتوانیم از این تجربیات استفاده کرده و در پورتال کتابخانه مرکزی، بخش تاریخ شفاهی این تجربیات را مستندسازی نماییم تا در آینده مورداستفاده قرار گیرد.

گفتنی است این نشست که با استقبال دانشجویان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز همراه بود و دکتر قمشی، دکتر کاشفی پور، دکتر زارعی و دکتر ناصری از اعضای هیئت‌علمی دانشکده مهندسی علوم آب نیز به ایراد سخن در خصوص وضعیت سیل اخیر در استان خوزستان، پرداختند.