کارکنان چگونه اصول تغذیه مناسب در محیط کار را رعایت کنند

در کارگاه آموزشی «اصول تغذیه‌ی مناسب در محیط کار» مسائل مرتبط با این حوزه برای کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز شرح داده شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، مرجان فدایی مشاور تغذیه و رژیم درمانگر در این کارگاه آموزشی که در تالار اجتماعات دانشکده‌ی کشاورزی برگزار شد، بیان کرد: افراد شاغل که بخش قابل‌توجهی از جمعیت فعال را تشکیل می‌دهند، حداقل یک‌سوم روز یا حتی نصف روز خود را در محیط کار می‌گذرانند و به‌طورمعمول یک وعده‌ی غذایی و یک میان وعده‌ی خود را در محیط کار مصرف می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه نقش تغذیه‌ی مناسب در سلامت عمومی و بازده کاری به اثبات رسیده است، بیان کرد: تأمین غذای سالم و مغذی سبب ارتقا سلامت و افزایش بازدهی کاری کارکنان می‌شود و کارکنان برای حفظ سلامت خود به تغذیه‌ی مناسب نیاز دارند.

این مشاور تغذیه و رژیم درمانگر با تأکید بر اینکه اضافه‌وزن و چاقی از عواقب پشت‌میزنشینی و کم‌تحرکی در محیط‌های کار است، عنوان کرد: از آسیب‌های احتمالی برای کارمندان که رابطه‌ی مستقیم میان تغذیه نامناسب و شغل آن‌ها دارد می‌توان به چاقی، اختلالات استخوانی، انواع آرتروزها، انواع اختلالات عصبی، روحی روانی و چاقی‌های موضعی در افراد مستعد اشاره کرد.

فدایی با اشاره به اینکه پیشگیری همیشه راه‌حل مناسب‌تری برای افراد است، بیان کرد: ورزش یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری مشکلات جسمی کارمندان است. شیوع چاقی خصوصاً میان کارمندان که تحرک کمتری دارند هشداردهنده و در رأس بیماری‌های متابولیک امروزی است. همچنین چاقی و فشارخون بالا، کمترین عوارض کم‌تحرکی محسوب می‌شود.

وی افزود: نحوه‌ی تغذیه در محیط کار می‌تواند به ایجاد استرس هم کمک کند و از سوی دیگر استرس همراه با تغذیه نامناسب و بی‌تحرکی زمینه را برای ابتلا به بیماری‌های مزمن فراهم می‌کند. همچنین مصرف مداوم کربوهیدرات‌ها و غلات همچون انواع کیک، کلوچه، بیسکوئیت با توجه به کالری بالایی که دارند می‌توانند سبب اضافه‌وزن و چاقی، به‌ویژه در افرادی که فعالیت بدنی کمی در محیط کاردارند شوند.

مدرس این دوره‌ی آموزشی، بیان کرد: با تغییرات جزئی ازجمله کاهش مصرف قند و کافئین (موجود در نوشابه‌ها) مصرفی در محیط کار و رعایت اصل تنوع در برنامه غذایی روزانه می‌توان به حفظ تعادل قند خون و افزایش دریافت مواد مغذی کمک کرد که نتیجه آن علاوه بر حفظ سلامت و کاهش عوامل خطر بیماری‌های مزمن، افزایش کارایی و بازده کاری کارکنان در محیط‌های کار است.

 فدایی، تصریح کرد: در نظر گرفتن ساعات منظم برای وعده‌ی غذایی، استفاده از تمام گروه‌های غذایی در حد متعادل، استفاده از غذاهای پرفیبر و کم‌چرب برای کاهش مشکلات گوارشی، پرهیز از وعده‌های غذایی بزرگ با بیش از 20 درصد انرژی روزانه یک تا دو ساعت قبل از خواب، مصرف نکردن محصولات غنی از شکر مانند نوشابه‌ها و... توصیه‌هایی برای سالم خوردن است.

وی، گفت: با توجه به اینکه تداوم کار نشسته و بدون تحرک می‌تواند موجب اختلال در کارکرد دستگاه گوارش و ایجاد یبوست شود بهتر است از نان و غلات کامل (سبوس‌دار) استفاده شود. به‌عنوان‌مثال بجای مصرف نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید (مثل نان لواش و باگت) نان سنگک و یا نان جو مصرف شود. همچنین درصورتی‌که امکان انتخاب غذا در رستوران محل کار وجود دارد، از غذاهای بخارپز، آب پز و یا کبابی بجای غذاهای چرب و سرخ‌شده استفاده شود. بجای گوشت قرمز، غذاهایی که با ماهی و یا مرغ تهیه‌شده‌اند مصرف شود و درصورتی‌که امکان انتخاب نیست، تمام چربی‌های گوشت قرمز را قبل از مصرف باید جدا کرد.

این مشاور تغذیه و رژیم درمانگر، افزود: غذاهایی که با حبوبات تهیه‌شده‌اند (مانند عدسی و خوراک لوبیا) وقتی همراه با نان مصرف شود نه‌تنها منبع خوب پروتئین هستند، بلکه به علت دارا بودن فیبر به‌سلامت بدن کمک می‌کنند زیرا فیبر علاوه بر تنظیم حرکات دستگاه گوارش، جذب چربی‌ها و مواد قندی را نیز کاهش می‌دهد.

 فدایی، افزود: در میان وعده‌ها بجای مصرف مواد قندی، شیرینی و یا بیسکوئیت بهتر است انواع سبزی و صیفی‌جات مانند خیار، گوجه‌فرنگی، کاهو، هویج، میوه‌ها و یا لقمه‌هایی که در منزل تهیه‌شده‌اند مانند نان و پنیر و سبزی مصرف شود. به خاطر داشته باشید که با پیروی از یک الگوی غذایی سالم در محیط کار نه‌تنها از اضافه‌وزن و چاقی، ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و سایر بیماری‌ها پیشگیری کرده‌اید، بلکه با بهبود عملکرد و افزایش بازدهی کاری موجبات ارتقا خود را در محیط کار نیز فراهم می‌کنید.

وی با تأکید بر مصرف ماهی در غذای هفتگی، گفت: ماهی به دلیل داشتن امگا سه بسیار زیاد منبعی بسیار غنی است و می‌توان دو بار در وعده‌های غذایی از آن استفاده کرد. مصرف دو تا سه بار گوشت قرمز کم‌چرب در هفته، مصرف دو تا سه لیوان شیر و ماست کم‌چرب و پاستوریزه در روز، خوردن سه تا چهار عدد خرما در روز، پیاده‌روی روزانه حداقل نیم ساعت و... از دیگر توصیه‌های برای سلامت جسم است.

مدرس این دوره‌ی آموزشی، گفت: پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها و اختلالات اسکلتی است که بیشتر در دوران سالمندی بروز می‌کند و با تأثیری که در کاهش تراکم استخوان دارد خطر شکستگی را در فرد افزایش می‌دهد.

فدایی، تصریح کرد: استخوان‌ها عضو مهم و حیاتی بدن هستند و تقویت آن‌ها باعث سلامتی و تناسب‌اندام می‌شود. برای حفظ استحکام استخوان و بهبود و تقویت بافت آن علاوه بر دریافت مقدار کافی کلسیم در روز باید به رژیم غذایی و توصیه‌های دیگر مربوط به سبک زندگی توجه ویژه‌ای داشت.

وی، اظهار کرد: برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان حتماً توصیه‌ می‌شود مصرف سبزی‌ها و میوه‌های سرشار از منیزیم، پتاسیم و ویتامین k را سبد غذایی خود قرار دهید زیرا احتمال ابتلا به پوکی استخوان را تا چندین برابر کاهش می‌دهد. همچنین مقدار نمک را در طبخ غذاهای خود به حداقل برسانید؛ زیرا افزایش مصرف نمک می‌توانید موجب افزایش دفع کلسیم از ادرار شده و همین مسئله در تراکم استخوان تأثیر دارد.

این مدرس تغذیه و رژیم درمانگر، عنوان کرد: اگرچه حفظ تراکم استخوان نیازمند مصرف مقدار کافی پروتئین است اما برای کسب پروتئین بهتر است از پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات استفاده کرد زیرا مصرف زیاد گوشت می‌تواند احتمال پوکی استخوان را افزایش دهد. همچنین مصرف نوشابه‌های گازدار، قهوه، روغن‌ها و چربی‌های غیراشباع را به حداقل برسانید زیرا این مواد موجب دفع کلسیم از بدن شده و پوکی استخوان را بیشتر کند.

گفتنی است این کارگاه آموزشی به همت دفتر مشاور رئیس دانشگاه شهید چمران اهواز در امور بانوان و خانواده، اداره‌ی بهداشت و درمان معاونت دانشجویی و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی این دانشگاه برگزار شد.