مخاطرات زیست‌بوم رودخانه‌ی کارون در بازه‌ی شهر اهواز

دانشیار گروه مهندسی رودخانه و حفاظت سواحل پژوهشکده‌ی حفاظت خاک و آبخیزداری کشور از شناسایی 34 کانون آلودگی (ورود فاضلاب) به رودخانه‌ی کارون در بازه‌ی شهر اهواز خبر داد و گفت: این کانون‌ها شامل فاضلاب‌های مناطق شهری، بیمارستانی، کشاورزی و صنایع است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر محمدرضا غریب‌رضا در وب‌نشستی با عنوان «مخاطرات زیست‌بوم رودخانه‌ی کارون در بازه‌ی شهری اهواز» که به مناسبت هفته‌ی پژوهش و فناوری در این دانشگاه برگزار شد، بیان کرد: غلظت عنصر سولفور در رسوبات رودخانه‌ی کارون بین چهار تا 14 برابر مقدار آن در پوسته‌ی فوقانی زمین است و با ضریب تغییر 48 درصدی، روند افزاینده‌ای در دهه‌های گذشته داشته است.

وی افزود: بر اساس مستندات موجود Ec (شوری) آب کارون از سال 1390 افزایش ‌یافته و از 590 µs/cm  (میکرو زیمنس بر سانتی‌متر) در سال 1338 به یک هزار و 643 µs/cm  در سال 1395 رسیده است؛ در حالی که پساب‌های کشاورزی و آبزی‌پروری زهکش شده به رودخانه‌ی کارون دارای Ec چهار تا 10 هزار  µs/cm cm هستند و این مقدار در بازه‌ی شهر اهواز به سه هزار و 150 µs/cm رسیده است.

دانشیار گروه مهندسی رودخانه و حفاظت سواحل پژوهشکده‌ی حفاظت خاک و آبخیزداری کشور با اشاره به منشأ عناصر فلزی سمی رودخانه‌ی کارون، گفت: شرکت ملی نفت ایران مستقر در منطقه‌ی نفت جنوب با تولید 83 درصد نفت خام و 17 درصد گاز طبیعی، مهم‌ترین تولیدکننده‌ی نفت و کانون توزیع آلودگی است.

غریب‌رضا، اضافه کرد: از آتش زدن بلندمدت و روزانه شش و نیم میکرومتر گاز ترش در حاشیه‌ی شهر اهواز می‌توان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین کانون‌های عناصر فلزی سمی نفت‌پایه نام برد که با وجود منع آن از سال 2011 همچنان این کانون‌ها سلامت منابع آب‌وخاک منطقه را تهدید می‌کنند.

وی مالچ‌پاشی 120 هزار هکتار از کانون‌های ماسه‌ای پیرامون رودخانه‌ی کارون را دیگر منبع آلودگی رودخانه‌ی کارون دانست و گفت: بر اساس گزارش شرکت ملی نفت ایران (سال 1991) سالانه یک ‌میلیون و 250 هزار بشکه نفت چاه‌های پیرامون شهر اهواز آتش زده می‌شوند.

دانشیار گروه مهندسی رودخانه و حفاظت سواحل پژوهشکده‌ی حفاظت خاک و آبخیزداری کشور با بیان اینکه خوزستان و دشت‌های پیرامون رودخانه‌ی کارون سال‌ها است که مقصد طوفان‌های گردوغبار است، گفت: بررسی طوفان گردوغبار دی‌ماه سال 1394 که 54 برابر حد استاندارد بود، نشان از وجود ترکیب‌های ایلیت، مونتموریونیت و کلریت در گردوغبارها داشت. همچنین عناصر فلزی سلنیوم (SE)، نیکل (NI)، کروم (CR) و کادمیم (CD) نیز همراه این طوفان گردوغبار بود.

غریب‌رضا، خاطرنشان کرد: صنایع نفت و گاز، فولاد، پساب‌های شهری، پساب‌های کشاورزی، گردوغبار و سازندهای بالادست کانون‌های اصلی آلودگی پیرامونی رودخانه‌ی کارون به شمار می‌آیند؛ بنابراین اقدام‌های مدیریتی پیشگیرانه و اصلاحی بسیار ضروری است.

وی در پایان تاکید کرد: اقدام‌های مبتنی بر راهبردهای اصلاح، احیای زیست‌بوم،کنترل و کاهش آثار آلودگی‌ از منشأ برای کاهش مخاطرات زیست‌بوم رودخانه کارون بسیار ضروری است.