بررسی برنامۀ هفتم توسعه در دانشگاه شهید چمران اهواز/ از امنیت غذایی تا مدیریت یکپارچۀ منابع آب

در نشستی با حضور دکتر علی‌محمد آخوندعلی، رئیس دانشگاه شهید چمران اهواز و‌ اعضای هیئت علمی این دانشگاه، فصول «مدیریت یکپارچۀ منابع آب» و «امنیت غذایی و ارتقاء تولید محصولات کشاورزی» در برنامۀ هفتم توسعۀ کشور، طرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر علی‌محمد آخوندعلی، در این نشست که پیش از ظهر امروز شنبه 10تیرماه در تالار اجتماعات حوزۀ ریاست دانشگاه برگزار شد، بیان کرد: در روزهای آینده برنامۀ هفتم توسعۀ کشور در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی طرح می‌شود و این نشست به منظور بررسی این دو فصل و ارائۀ نظرات دانشگاهیان به نماینده‌های استان در این کمیسیون و همچنین مجمع نمایندگاه استان خوزستان برگزار می‌شود.

دکتر امین خرمیان، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز و مشاور رئیس دانشگاه در امور جوانان و نخبگان نیز اظهار امیدواری کرد که بررسی هرچه بهتر فصول «مدیریت یکپارچۀ منابع آب» و «امنیت غذایی و ارتقاء تولید محصولات کشاورزی» برنامۀ هفتم توسعۀ کشور با حضور استادان دانشگاه، بتواند به تصمیم‌گیری نمایندگان استان خوزستان در کمیسیون تلفیق مجلس در بررسی این برنامه، کمک کند.

وی افزود: 24 فصل لایحۀ برنامۀ پنج‌سالۀ هفتم توسعه کشور، از سوی رئیس جمهور به مجلس ارائه شده است و در حال بررسی در کمیسیون‌های مجلس است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، با اشاره به ظرفیت‌های استان خوزستان در حوزۀ منابع آب و کشاورزی، دو فصل «مدیریت یکپارچۀ منابع آب» و «امنیت غذایی و ارتقاء تولید محصولات کشاورزی» را برای این استان فرصت و تهدید دانست و افزود: بهره‌گیری از توانمند‌های استادان دانشگاه و نخبگان حوزۀ منابع آب و انرژی و عمل به مسئولیت اجتماعی از اهداف مهم برگزاری این نشست است.

در ادامه دکتر مهدی قمشی، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز، تحقق نیافتن برنامه‌های توسعه‌ای را مهم‌ترین مشکل این برنامه‌ها دانست و افزود: در برنامه‌های پنجم، ششم و هفتم توسعه بر ضرورت کاهش تراز مصرف آب در بخش‌های مختلف تاکید شده بود؛ لازم است در برنامۀ هفتم بخشی به عنوان بررسی علل تحقق نیافتن اهداف برنامه‌های پیشین، گنجانده شود.

وی با اشاره به برنامۀ کاشت یک میلیارد نهال در پایان سال 1401، گفت: با وجود تاکید مقام معظم رهبری بر اجرای این طرح، در برنامۀ هفتم توسعۀ کشور به این برنامه اشاره‌ای نشده است.

محمدعلی میری، مدیر طرح و برنامۀ سازمان آب و برق استان خوزستان نیز، بیان کرد: در چندین جلسه فصول مرتبط با منابع آبی برنامۀ هفتم توسعۀ کشور بررسی و نتایج آن به مسئولان مربوطه ارجاع شده است.

علی کریمی، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نیز تدوین برنامۀ هفتم توسعۀ کشور را براساس منویات مقام معظم رهبری دانست و اظهار امیدواری کرد که اجرای مفاد این برنامه بتواند گره‌گشای مشکلات کشور و استان خوزستان باشد.

همچنین دکتر حمیدرضا غفوری، مشاور طرح و برنامۀ رئیس دانشگاه شهید چمران اهواز به مفاد این برنامه در خصوص انتقال آب بین‌حوزه‌ای اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته شاهد انتقال آبی بیشتر از حد مورد نیاز برای مصارف آشامیدنی بوده‌ایم؛ لازم است در این برنامه به صورت دقیق‌تر به این مسئله پرداخته شود.

وی افزود: کشاورزی فراسرزمینی، یکی از مواردی است که می‌تواند ما را از بخشی از مشکلات رها کند؛ در برنامۀ هفتم توسعه اشاره‌ای به محصولات تراریخته نشده است و لازم این بخش نیز مورد بررسی قرار گیرد.

در ادامۀ این نشست، دکتر سیدمحمد اشرفی، عضو هیئت علمی دانشکدۀ مهندسی عمران و معماری و مدیر امور پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز، عنوان کرد: در این برنامه به خوبی به موضوع تحقیق و توسعه پرداخته نشده است؛ لازم است در کشورمان در حوزۀ پژوهش سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد و براساس آن برنامه‌ریزی شود.

 دکتر لاله دیوند هفشجانی، عضو هیئت علمی دانشکدۀ مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز نیز، عنوان کرد: توجه به محیط زیست از برنامۀ سوم توسعه وارد برنامه‌ریزی کلان کشور شد اما در برنامۀ هفتم توسعه حذف شده است.

وی از فرونشت دشت‌ها، فرسایش خاک، خشکسالی، ریزگردها، آلودگی منابع آب و... به عنوان مشکلات زیست محیطی کشور نام برد وی افزود: نمی‌توان بدون مطالعه و توجه ویژه به مسائل زیست محیطی برای آینده، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کرد. لازم است در این برنامه به مسائل زیست محیطی توجه بیشتری شود.

دکتر محمودی سورستانی، عضو هیئت دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز، خاطرنشان کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس وظیفه دارد درصد تحقق برنامه‌های پیشین را بررسی کند و در صورت تحقق نیافتن اهداف، دلایل آن بررسی و برای رفع مشکلات برنامه‌ریزی شود. همچنین ایجاد پایگاه‌های اطلاعاتی مدیریت منابع آب و خاک در کشور امری ضروری است.

دکتر پروانه تیشه‌زن، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز نیز، بیان کرد: در برنامۀ هفتم توسعه تاکید شده که باید در 90 درصد تولیدات کشاورزی به خودکفایی برسیم؛ این مسئله با قانون آب همخوانی ندارد و برای تامین آب مورد نیاز این میزان محصول با مشکل مواجه خواهیم شد.

وی با طرح موضوع آمایش سرزمین، بیان کرد: تغیرات اقلیمی موجب خشکسالی و تغییر زمان بارش‌ها شده است که این مسئله باید در تدوین برنامه‌ها مورد توجه قرار گیرد.

دکتر حجتی، دیگر عضو هیئت علمی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز بر ضرورت تدوین برنامه‌ها با بهره‌مندی از توان علمی دانشگاه‌های و مراجع علمی، گفت: لازم است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان مرجع علمی و پایگاه تولید علم در تدوین برنامه‌های توسعه‌ای کشور، نقش موثرتری داشته باشد.

دکتر مهدی دریایی، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز نیز با اشاره به نقش مشورتی دانشگاه‌ها در این برنامه، خواستار حضور موثر و بازدارندگی (Veto) دانشگاه‌ها در تدوین و پیشبرد این برنامه شد.

در این نشست، دکتر حمید عبدل‌آبادی، عضو هیئت علمی دانشکدۀ مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز نیز بر ضرورت توجه به منابع آبی کشور در برنامه‌‌های توسعه‌ای کشاورزی تاکید کرد.

دکتر مجتبی علیشاهی، رئیس دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست گفت: در برنامۀ ششم توسعۀ کشور به صورت مدون به موضوع آبزیان و توقف آبزی‌پروری در آب شیرین و استفاده از آب شور پرداخته شده بود.

وی خواستار آن شد که در برنامۀ هفتم توسعۀ کشور نواقص موجود در این بخش رفع شود و مانند بسیاری از کشورهای جهان از آب‌های شور و نامتعارف در پرورش آبزیان استفاده شود.

در ادامه، دکتر افراسیاب راهنما قهفرخی، عضو هیئت علمی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز ضرورت توجه به مسائل اقلیمی کشور در تدوین برنامۀ توسعه‌ای را یادآوری شد و افزود: لازم است این سند بر اساس واقعیت‌های منابع آبی کشور تدوین شود.

وی افزود: بسیاری از قنات‌های کشور به دلیل برداشت بی‌رویه خشک شده است؛ باید بپذیریم که در آستانۀ بحران آبی هستیم و باید از ظرفیت علمی دانشگاه‌ها برای حل بحران‌ها استفاده کنیم.

دکتر کاوه خزائیل، عضو هیئت علمی دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در ادمه این نشست بر ضرورت توجه به تامین منابع گوشت قرمز کشور در این برنامه تاکید کرد و گفت: اگر نتوانیم برنامه‌ریزی کلان داشته باشیم در تامین امنیت غذایی نیز با مشکل مواجه خواهیم شد.

گفتنی است مقرر شد در پایان این نشست نظرات بیان شده گردآوری و پس از تدوین در اختیار نمایندگان استان در کمیسیون تلفیق و مجمع نمایندگان استان خوزستان در مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.