سومین نشست تخصصی با موضوع گردآوری اسناد و مدارک نقش دانشگاهیان و دانشگاه شهید چمران در دوران جنگ، شامگاه گذشته 24 آبان ماه سال 95 در سالن کنفرانس معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار معاونت فرهنگی و اجتماعی، در این جلسه که جمعی از کارکنان و مدیران بازنشسته دانشگاه حضور داشتند و تعدادی از آنان نیز موفق به حضور در نشست نشدند، اعضای حاضر به بیان خاطراتی از دوران جنگ تحمیلی در دانشگاه و ارائه مستنداتی از آن زمان پرداختند.

در ابتدای این نشست، دکتر عبدالرحیم هوشمند معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه اظهار داشت: با شروع جنگ تحمیلی با توجه به قرار داشتن خوزستان در منطقه جنگی، تمام توانایی های استان مصروف جنگ شد و یکی از مهمترین بخش های این استان که درگیر با مسأله جنگ بود، دانشگاه شهید چمران و دانشگاهیان آن بود.

وی افزود: بنا به تاکید ریاست دانشگاه مبنی بر مستندسازی اسناد حضور دانشگاه شهید چمران در دفاع مقدس، جلساتی به این منظور تشکیل شد و در این نشست نیز از تجارب، مستندات و خاطرات دانشگاهیان اسبق که در بحبوحه جنگ تحمیلی در دانشگاه شهید چمران به عنوان دانشجو، کارمند یا استاد حضور داشته اند، بهره می بریم.

دکتر هوشمند ادامه داد: این کار مهم و زمانبر با هدف حفظ هویت و تاریخ دانشگاه و ارائه آن به نسل آینده صورت خواهد گرفت؛ زیرا آیندگان محق هستند که این اطلاعات را به طور دقیق و مستند از ما دریافت کنند.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه از تشکیل کارگروه هایی با عنوان شهدای دانشگاه، ایثارگران دانشگاه و فضاهای فیزیکی و ساختمان های دانشگاه خبر داد و گفت: هریک از این کارگروه ها برای جمع آوری داده های مورد نظر، نیاز به عکس، دست‌نوشته، اشیای به جا مانده از شهدا و رزمندگان، خاطرات شفاهی از آن عزیزان و امثال آن خواهند داشت که در همین راستا طی اطلاعیه ای، از عموم دانشگاهیان دانشگاه شهید چمران درخواست همکاری شده است.

در ادامه این نشست، دکتر حسن دادخواه تهرانی رییس کارگروه‌های این کمیته در سخنانی اظهار داشت: ثبت این سوابق برای نسل آینده و همچنین حفظ اعتبار دانشگاه به لحاظ خدمات فراوانی که طی دوران جنگ ارائه داده، حائز اهمیت است.

وی گردآوری تصاویر، وصایا و کلیه مدارک و زندگی‌نامه شهدا و ایثارگران، گردآوری خاطرات و یادداشت های افرادی که شاهد عینی بوده اند، جمع‌آوری کلیه اسناد و مدارک حضور رزمندگان در ساختمان‌های دانشگاه، جمع‌آوری تصاویر ساختمان‌های مخروبه یا صدمه دیده و نیز جمع‌آوری سخنان دیگران درباره شهدای دانشگاه به ویژه مادر و پدر یا فرزندان و همسر آنان را به عنوان بخشی از وظایف کارگروه ها برشمرد.

دکتر منوچهر جوکار مدیر امور فرهنگی دانشگاه نیز با بیان اینکه از منظر یک مورّخ، هر داده ای یک سند محسوب می شود، بیان کرد: در گردآوری اسناد و مدارک، هرگونه آثار اعم از عکس از شهدا و ایثارگران و یا فضای دانشگاه در اثنای جنگ، وصیتنامه، نامه های شخصی و دوستانه و حتی اشیا و پلاک و البسه و مانند آن برای ما قابل استفاده و استناد است.

وی با اشاره به اینکه برای هر مرحله از کار پرسشنامه تهیه خواهد شد، اظهار کرد: پس از تهیه پرسشنامه از دانشگاهیان اسبق و افرادی که در این زمینه راهگشا باشند مصاحبه مکتوب، شفاهی و یا به هر دو شکل به عمل خواهد آمد.

در ادامه دکتر سید ابراهیم موسوی قهفرخی مسؤول کارگروه شهدای دانشگاه از آغاز به کار این کارگروه خبر داد و گفت: در بخش دانشجویان و کارمندان شهید اطلاعاتی در دست داریم اما از استادان شهید آماری موجود نیست که به دنبال جمع‌آوری آن هستیم.

وی افزود: چنانچه به شماره دانشجویی شهدای دوران جنگ دسترسی پیدا کنیم می توان اطلاعات آموزشی آنها را به طور کامل از آموزش دانشگاه استخراج کرد.

دکتر عبدالکریم منصوری، معاون اسبق امور دانشجویی دانشگاه شهید چمران در این جلسه ضمن بیان خاطرات مستند و دقیقی از دوران خدمت خود طی جنگ تحمیلی در دانشگاه، اظهار داشت: تاریخ جنگ در دانشگاه تقریبا مصادف با آغاز جنگ تحمیلی است.

وی به شرح تاریخچه انفجار انبار مهمات در دانشگاه، تبدیل انتشارات دانشگاه به انتشارات ویژه جنگ، تشکیل عشایر جنگ و پس از آن تیپ نجف اشرف و ولیعصر در دانشگاه، انتقال بیمارستان های دانشگاه به زیرزمین هتل های فجر و نادری اهواز، تخلیه باشگاه دانشگاه و تخصیص آن به لشگر منطقه 8، تشکیل دفتر فنی سپاه در غذاخوری مهمانسرای دانشگاه و مانند آن پرداخت.

در ادامه آقای رمضانعلی خرمایی کارمند سابق دانشکده کشاورزی دانشگاه هم با اشاره به اینکه جزو نخستین افرادی بوده که در ستاد جبهه جنگ عضویت یافته، پیشنهاد کرد که در کارگروه های این کمیته اعضایی که خاطرات موثقی از دوران جنگ در دانشگاه دارند دور هم جمع شوند تا موجب به یادآوری برخی نکات فراموش‌شده گردد.

دکتر مسعود صفایی‌مقدم رییس اسبق دانشگاه و معاون جنگ دانشگاه شهید چمران نیز با تاکید بر این نکته که رزمندگان آن دوران دشواری‌های جنگ را حس نمی کردند و با اخلاص و شوق قدم در این مسیر می گذاشتند، اظهار کرد: علاوه بر کارگروه‌های سه گانه شهدا، ایثارگران و فضاهای فیزیکی دانشگاه، پیشنهاد می کنم کارگروهی ویژه دانشگاهیان جنگزده نیز تشکیل شود؛ چراکه ما در تمام کشور شهید و رزمنده داشته ایم اما پدیده جنگزدگی مختص ساکنان آبادان و خرمشهر و سوسنگرد و مانند آن است و کمتر به اوضاع قبل و بعد زندگی این جنگزدگان پرداخته شده است.

وی تصریح کرد: می بایست از کارکنان و بازنشستگان دانشگاه نیز که در دوران جنگ خدماتی ارائه داده اند یا آسیب‌هایی دیده اند، به نوعی قدردانی جدی شود.

ماشاءا... بصیرزاده مسؤول بودجه دانشگاه در دوران جنگ، به بیان خاطراتی از آغاز ورود خود به دانشگاه در بحبوحه جنگ و شرایط خاص اداری و فیزیکی دانشگاه در آن مقطع پرداخت و گفت: در امر گردآوری اسناد و مدارک مالی آن زمان، با تعیین یک نماینده تام الاختیار می توان از دفتر فنی، دفتر بودجه، دبیرخانه مرکزی و امور مالی دانشگاه کمک شایانی گرفت.  

دکتر محمدرضا علم معاون امور دانشجویی دانشگاه نیز ضمن تشکر از بانیان این نشست و با اشاره به نگارش هزار و صد صفحه از تاریخ جنگ در خوزستان، اظهار داشت: با توجه به تجاربی که طی تالیف این کتاب داشتم، می توان گفت کار گردآوری و تدوین آثار حضور دانشگاه در جنگ نیز امر زمانبری است؛ زیرا با سند و مدرک سروکار داریم.

وی افزود: نکته ای که باید در این راه مد نظر قرار گیرد این است که کار باید به صورت روش‌مند پیش برود و برای آن طرح و مسأله تعریف شود. همچنین می بایست برای این طرح به عنوان یک کار تحقیقاتی بزرگ، یک متولی تاریخ‌دان مشخص شود؛ چراکه تدوین آن جز از عهده یک آشنا به تاریخ برنمی آید.

دکتر علم خاطرنشان کرد: در قسمت اول جنگ یعنی حداقل تا شکست حصر سوسنگرد، خوزستان به تنهایی جنگید و پس از آن جنگ شکل ملی به خود گرفت.

وی افزود: دانشگاه شهید چمران جایگاه شایسته و بزرگی در جنگ تحمیلی داشته، بنابراین خروجی این کار نیز باید دستاوردهای مطلوب و دقیقی داشته باشد تا گویای اهمیت نقش این دانشگاه در دفاع مقدس باشد.

علی نقاش دزفولی کارمند سابق روابط عمومی دانشگاه هم در سخنانی اظهار داشت: حدود سی سال پیش تصاویری از دوران جنگ در دانشگاه تهیه کردم که اکنون متاسفانه در آرشیو روابط عمومی موجود نیست. می بایست برای بازیابی آنها که مستندات ارزشمندی است، تلاش شود.

دکتر هادی بصیرزاده مسؤول کارگروه فضاهای فیزیکی و ساختمان های دانشگاه نیز بر تلاش بیشتر برای به دست آوردن اطلاعاتی از شاخه های شمالی و جنوبی دانشگاه تاکید کرد.