انجمن علمی دانشجویی فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز با هدف رفع شبهات و پاسخگویی به سوالات دانشجویان، دوشنبه، 19 اسفند همایشی با موضوع «قصاص» با سخنرانی آیت ا... سید علی شفیعی نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در آمفی تئاتر غدیر دانشکده الهیات این دانشگاه برگزار نمود.

به گزارش خبرنگار معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه، در این همایش که جمع کثیری از دانشجویان و اساتید دانشگاه حضور داشتند، آیت‌ا... سیدعلی شفیعی در همایش «قصاص» که در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، با بیان اینکه مسئله قصاص یکی از مسائل اسلامی است، اظهار کرد: مسئله قتل و یا آدم‌کشی از آغاز خلقت انسان وجود داشته است. از زمانی که کشمکش‌های غیرالهی به میان آمد و هابیل، قابیل را کشت. قتل واقعیت موجودی است که پا به پای بشریت پیش می‌رود.

وی با اشاره به اینکه مسئله قتل پیش از به‌وجود آمدن انسان نیز وجود داشته، افزود: این مسئله بر اساس آیات سوره بقره ثابت می‌شود. مفسرین در ذیل این آیات آورده‌اند که چگونه در زمانی که هنوز انسان به زمین نیامده ملائک می‌دانستند بشر موجودی خون‌ریز است. در آیه 30 سوره بقره انسان موجودی زمینی، مادی و ناسوتی معرفی می شود و هر موجود مادی فتنه و فساد خواهد داشت.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: نفس قتل و آدم‌کشی عملکردی ناشایست است اما واقعیت دارد و باید به شکلی از آن جلوگیری کرد. در ادیان آسمانی پاسخ‌های عملی متفاوتی در این باره آمده است. در تورات دین یهود مجازات آدم‌کشی قصاص و در دین مسیحیت مجازات آن دیه است. ازآنجاکه همیشه قصاص و دیه پاسخگوی لازم برای بازدارندگی نبوده اند دین اسلام شق سوم تخیر بین قصاص و دیه را به‌عنوان حکم اسلامی قرار داد که با بررسی این که هر کدام بیشتر به نفع جامعه است، جاری شود.

آیت‌ا... شفیعی گفت: هر دینی احکام ثابت و متغیر دارد که احکام ثابت با عقل به اثبات می‌رسد و احکام متغیر با عاطفه و احساسات سروکار دارد. بزرگانی مانند علامه طباطبایی و آیت‌ا... شهید مطهری در نظراتشان آورده‌اند آنچه که در اسلام به‌عنوان احکام ثابت وجود دارد هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان با تأکید بر اینکه نباید قاعده‌ای از قواعد ثابت را با عاطفه و احساسات مورد بحث قرار داد، این مسئله را مشکلی عنوان کرد که دامنگیر بسیاری از افراد اجتماع شده و افزود: اسلام پیروان خود را به بصیرت، بینش و فهم متعالی دعوت می‌کند. احکام را باید با دید جهانی و جهان‌بینی مورد بررسی قرار داد. در هر دین احکام را یک بار باید به‌صورت منفرد و یک بار به انضمام دیگر مقررات سنجید.

آیت‌ا... شفیعی با اشاره به اینکه برخی قوانین پیشگیرانه است و برخی از مسائل قابل پیش‌بینی نیست و باید برای جبران آن راهی اندیشیده شود، گفت: قصاص یکی از احکام کیفری و ذوجمعتین است. در عرب به قیچی مقص گفته می‌شود؛ چرا که دو لبه شبیه به هم دارد و بر این اساس خداوند در قرآن‌ کریم قتل ناحق را نفی می‌کند و این بدان معناست که قتل به حق را مجاز می‌شمرد که همان مسئله قصاص است. بدین دلیل از این کلمه «قصاص» استفاده می‌کنند که بیشتر از حد لازم نباشد.

وی بیان کرد: امروز شنیده می‌شود که به قصاص لایحه غیرانسانی می‌گویند، نباید درباره احکام ثابت دین اسلام ناآگاهانه نظر داد؛ چرا که فرد دارای این اندیشه مرتد شمرده می‌شود. با بیان این سخنان انسان نباید خود را در معرض تمسخر دیگران قرار دهد. قصاص اصلی قرآنی و یک استثناء محسوب می‌شود. هیچ‌گاه نمی‌توان با یک استثناء معامله قاعده را جاری کرد و نمی‌توان به آن صفت غیرانسانی را اطلاق کرد؛ چراکه قصاص شرایط ویژه خود را دارد و در همه مکاتب قصاص به شیوه‌های مختلف وجود دارد. باید از این افراد سوال شود که اگر قصاص لایحه ای غیرانسانی است، آیا حالت انسانی چگونه است؟ مثلا آیا عادلانه، مجازات نکردن قاتل انسانی است؟!

آیت‌ا... شفیعی گفت: در مسئله قصاص خطاب قرآن به اولی‌الالباب و خردمندان است و حدود 10 آیه در قرآن کریم درباره این مسئله بیان شده است. ایجاد شبهه درباره احکام اسلامی نباید باعث نگرانی اجتماع شود؛ چراکه همه اعتقادات اسلامی پشتوانه علمی، عقلانی و راستینی دارند که هیچ‌گاه به آن‌ها خدشه وارد نمی‌شود.